Kosova nuk mund të ecë përpara drejt BE-së pa një marrëveshje të zbatuar me Serbinë, thotë Komisionerja Marta Kos
Komisionerja e Bashkimit Evropian për Zgjerim, Marta Kos, ka theksuar se Kosova nuk mund të avancojë drejt statusit të vendit kandidat për anëtarësim në BE pa normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Ajo ka bërë këtë deklaratë gjatë një interviste për Radion Evropa e Lirë, duke e konsideruar këtë një kërkesë themelore për procesin e anëtarësimit. Kos ka theksuar se aktualisht nuk ka sinjale pozitive nga shtetet anëtare të BE-së për ndonjë përparim të menjëhershëm në këtë drejtim.
“Jam në kontakt me politikanët në Kosovë dhe ata janë të angazhuar për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë, çka është një parakusht i domosdoshëm për nisjen e negociatave për anëtarësimin në BE,” deklaroi Kos, duke shtuar se ky është një hap i rëndësishëm për të hapur rrugën drejt statusit të kandidatit.
Kosova ende pa status kandidati
Kosova ka aplikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian më 15 dhjetor 2022, por ende mbetet vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që nuk ka marrë statusin e vendit kandidat. Procesi i anëtarësimit kërkon përmbushjen e kritereve të Kopenhagës, përafrimin e legjislacionit të brendshëm me atë të BE-së dhe ratifikimin unanim nga të gjitha shtetet anëtare të BE-së. Kos theksoi se deri tani nuk ka marrë asnjë sinjal nga shtetet anëtare të BE-së, as nga presidenca daneze e Këshillit Evropian, që mund të tregonin se statusi i kandidatit do të jepej së shpejti.
“Do të ishte shumë mirë që të nisim këtë proces sa më shpejt,” shtoi Komisionerja. Sidoqoftë, ajo nuk ka pasur informacion nga vendet anëtare për një avancim të shpejtë të këtij procesi.
Bllokimi i dialogut dhe masat ndëshkuese
Nga shtatori i vitit 2023, nuk ka pasur asnjë rund të ri të dialogut politik mes Kosovës dhe Serbisë, pas tensioneve të vazhdueshme në veri të Kosovës. Këto tensione kanë bërë që Bashkimi Evropian të vendosë masa ndëshkuese ndaj Kosovës, të cilat ende mbeten në fuqi, pavarësisht kërkesave të qeverisë kosovare për heqjen e tyre. Kos tha se nëse shtetet anëtare do të pranonin heqjen e këtyre masave, BE-ja do të vepronte, por për momentin, disa shtete janë kundër heqjes së tyre.
“Nëse shtetet anëtare do të jenë dakord për heqjen e masave, ne do ta bëjmë këtë. Megjithatë, për momentin, disa shtete ende kundërshtojnë këtë hap,” shpjegoi Kos.
BE-ja kërkon zbatimin e marrëveshjes të vitit 2023
Në vitin 2023, me ndërmjetësimin e BE-së, Kosova dhe Serbia arritën një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve. Sidoqoftë, asnjëra palë nuk ka zbatuar plotësisht marrëveshjen, e cila konsiderohet e detyrueshme. Kos ka theksuar se kjo marrëveshje është një hap i nevojshëm për të ecur përpara dhe për të mundësuar përparimin e të dy vendeve drejt Bashkimit Evropian.
Edhe Shefja e Politikës së Jashtme të BE-së, Kaja Kallas, ka theksuar se as Kosova dhe as Serbia nuk mund të avancojnë drejt BE-së pa arritur një marrëveshje të qëndrueshme dhe të zbatuar për normalizimin e marrëdhënieve mes tyre.
Në përfundim, Kos ka theksuar se progresi i Kosovës drejt Bashkimit Evropian është i lidhur ngushtë me zbatimin e marrëveshjeve të arritura dhe normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Pa këtë hap të rëndësishëm, rruga drejt anëtarësimit në BE do të mbetet e bllokuar për Kosovën.
