Raporti më i fundit i Rreziqeve Globale nga Forumi Ekonomik Botëror (WEF) identifikon konfliktin e armatosur, motin ekstrem dhe dezinformimin si sfidat kryesore me të cilat do të përballet bota në vitin 2025.
Por për Shqipërinë, panorama e rreziqeve merr një tjetër formë, me pesë kërcënime kryesore që mund të ndikojnë në mënyrë kritike ekonominë dhe shoqërinë e vendit.
Sipas këtij raporti, rreziku më i madh për Shqipërinë mbetet emigrimi i detyruar, një fenomen i njohur tashmë për të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor. Përtej dëshirës individuale për kushte më të mira jetese, shumë shqiptarë po e braktisin vendin për shkak të mungesës së mundësive ekonomike dhe standardeve të ulëta të jetesës. Kjo tendencë po ndikon fuqishëm në humbjen e talenteve dhe fuqisë punëtore, duke i shkaktuar ekonomisë një dëm të dyfishtë.
Mungesa e punës dhe talenteve renditet gjithashtu ndër rreziqet kryesore, duke përforcuar pasojat negative të emigracionit masiv. Ekonomia e brishtë dhe mungesa e investimeve strategjike po krijojnë një mjedis të pafavorshëm për zhvillim, duke e bërë të vështirë ruajtjen e kapitalit njerëzor brenda vendit.
Një tjetër sfidë e madhe është krimi ekonomik dhe veprimtaria e paligjshme, që vazhdon të gërryejë themelet e një tregu të shëndetshëm ekonomik. Përfshirja e parasë së zezë në qarkullimin financiar dhe praktikat e pastrimit të parave dobësojnë konkurrencën dhe rrisin pabarazinë sociale.
Në linjë me këto sfida është edhe mungesa e shërbimeve publike dhe mbrojtjes sociale të pamjaftueshme. Sistemet aktuale të kujdesit social dhe shëndetësor janë larg standardeve të kërkuara për një shoqëri moderne dhe të qëndrueshme. Kjo dobësi kontribuon në shtimin e ndjesisë së pasigurisë te qytetarët dhe nxit largimin drejt vendeve me sisteme më të avancuara.
Së fundmi, pabarazia e të ardhurave dhe e pasurisë mbetet një plagë e thellë në shoqërinë shqiptare. Diferencat e mëdha mes shtresave sociale po thellohen, duke e bërë më të vështirë sigurimin e një shanse të barabartë për zhvillim dhe mirëqenie.
Në një kontekst më të gjerë, rreziqet globale të përmendura në raport përfshijnë ngjarje ekstreme klimatike dhe përkeqësimin e biodiversitetit. Vala në rritje e krizës klimatike përbën një kërcënim serioz për stabilitetin afatgjatë të ekosistemeve në të gjithë botën, përfshirë Shqipërinë.
Sondazhi i WEF, i kryer me mbi 900 ekspertë dhe politikëbërës globalë, përmbledh sfidat afatshkurtra dhe afatgjata, duke paralajmëruar për përshkallëzim të mëtejshëm të konflikteve gjeopolitike. Antonio Guterres, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, ka tërhequr vëmendjen për përhapjen e konflikteve të armatosura, përfshirë ato në Ukrainë dhe rajone të tjera kritike, që po tronditin stabilitetin ndërkombëtar.
Raporti vjen në prag të takimit të përvitshëm të WEF në Davos, ku liderët globalë do të diskutojnë mbi këto rreziqe dhe strategjitë për përballimin e tyre. Në këtë botë të mbushur me tensione dhe sfida të shumta, zgjidhjet kërkojnë bashkëpunim të fortë dhe veprime të menjëhershme për të ndërtuar një të ardhme më të qëndrueshme dhe të drejtë.
