Ulja e menjëhershme e temperaturave ka shkaktuar dëme të konsiderueshme në kulturat bujqësore të Shqipërisë, me një fokus të veçantë në pemët bërthamore si pjeshkët, kumbullat dhe kajsitë.
Po ashtu, kultura të tjera të arave bostanore janë gjithashtu të ekspozuara ndaj këtyre ndikimeve. Fermerët në zonën e Divjakës, të cilët kultivojnë shalqi, janë përpjekur për të minimizuar efektet e këtyre ndryshimeve atmosferike duke përdorur metoda tradicionale, si mbulimi i bimëve me tunele plastmasi, raporton gazetarja Mukades Dervishi.
Këtë vit, fermerët e Divjakës kanë mbjellë një sipërfaqe prej 770 hektarësh me shalqi, të gjithë të mbuluar me plastmas. Ky është një rritje e ndjeshme krahasuar me vitin e kaluar, ku ishin mbjellë 300 hektarë më pak. Praktika tradicionale e përdorimit të tuneleve plastmasi ka treguar efikasitet në mbrojtjen e bimëve nga të ftohtit, duke garantuar që ato të mbijetojnë për rreth 30 ditë në kushte të ftohta. Kjo metodë, përveç se minimizon shpenzimet, sjell edhe një avantazh të madh për fermerët: hershmërinë e daljes në treg.
Një nga përfitimet kryesore të kësaj praktike është se shalqini i mbrojtur me plastmas dalin në treg rreth 40 ditë më herët se në zonat e tjera të vendit. Ky avantazh i hershëm e bën produktin më të kërkuar, dhe për këtë arsye, i gjithë prodhimi i shalqinit në Divjakë shkon për eksport. Çmimi i shitjes për kilogram shalqi dhe bostan varion nga 50 deri në 70 lekë, duke u bërë kështu një burim fitimi të madh për fermerët që shfrytëzojnë këtë metodë.
Megjithatë, ka edhe rreziqe të dukshme. Në vitin e shkuar, çmimi i lartë i shalqinit, që u ndikua nga kërkesa e lartë, ka sjellë fitime të konsiderueshme. Por këtë vit, sipërfaqet e shtuara të mbjella mund të krijojnë probleme në mungesë të kontratave me grumbulluesit. Siç ndodh çdo vit, fermerët janë të detyruar të lënë shitjen e prodhimit në duar të spontanitetit të tregut. Nëse fruti nuk shitet brenda një periudhe të shkurtër, ai mund të kalbet, duke sjellë humbje për fermerët.
Për këtë arsye, disa fermerë kanë filluar të eksperimentojnë me mbulimin e kulturave të tjera si patatja, duke synuar të përshtatin këtë metodë për mbrojtjen e bimëve nga të ftohtit. Sipas të dhënave, gjatë pesë viteve të fundit, rreth 10% e fermerëve kanë investuar në sera për kultivimin e bostanoreve. Ky investim ka sjellë një përfitim të madh, pasi prodhimi i sera për shkak të hershmërisë shitet me çmime më të larta, deri në 100 lekë për kilogram për shalqi dhe pjeprin.
Megjithatë, fermerët e Divjakës janë dukshëm më të avancuar në përdorimin e teknologjive bujqësore se sa specialistët që duhet t’i udhëzojnë për zhvillimin e një bujqësie intensive dhe fitimprurëse. Kjo ka krijuar një lloj sinkronizimi të vonuar midis nevojave të tregut dhe teknologjisë bujqësore, duke shtuar presion mbi fermerët për të adaptuar metodat e tyre në mënyrë të shpejtë dhe efikase.
