Presidenti i sapozgjedhur i SHBA-së, Donald Trump, ka ngritur sërish kërkesën për rritjen e ndjeshme të shpenzimeve të mbrojtjes nga vendet anëtare të NATO-s.
Gjatë një konference shtypi në rezidencën e tij në Mar-a-Lago, Florida, Trump theksoi se shtetet partnere duhet të rrisin investimet nga dy për qind në pesë për qind të PBB-së së tyre. Sipas tij, kjo rritje është e përballueshme dhe e nevojshme për të garantuar sigurinë kolektive.
Gjatë fushatës së tij zgjedhore, Trump kishte paralajmëruar se SHBA nuk do t’i mbështeste vendet e NATO-s që nuk përmbushin detyrimet financiare, madje edhe në rast të një sulmi nga Rusia. Ai ka përsëritur kërcënimin se SHBA mund të tërhiqet nga aleanca, nëse partnerët evropianë nuk marrin më shumë përgjegjësi financiare për mbrojtjen e përbashkët.
Deklaratat për Kanalin e Panamasë dhe Groenlandën
Në të njëjtën konferencë, Trump nuk përjashtoi mundësinë e përdorimit të forcës ushtarake për të siguruar kontrollin mbi Kanalin e Panamasë dhe Groenlandën. I pyetur nga gazetarët për qëndrimin e tij, ai tha se nuk mund të japë garanci kundër përdorimit të masave shtrënguese ekonomike ose ushtarake, duke shtuar se “mund të jetë e nevojshme të ndërmerren veprime.”
Trump ka shprehur interes të veçantë për Groenlandën, duke e konsideruar atë një element kyç për “sigurinë kombëtare” të Shteteve të Bashkuara. Sipas tij, zotërimi i ishullit është një domosdoshmëri për garantimin e lirisë dhe stabilitetit global.
Interesi për Groenlandën dhe Vizita e Donald Trump Jr.
Djali i tij, Donald Trump Jr., ndodhet aktualisht në një vizitë private në Groenlandë, e cila megjithatë është parë si një përpjekje për të eksploruar mundësitë e kontrollit amerikan mbi ishullin. Trump ka vënë në dyshim të drejtat ligjore të Danimarkës mbi Groenlandën, duke sugjeruar se Danimarka duhet të heqë dorë nga pretendimet e saj në favor të SHBA-së.
Kanali i Panamasë: Kritikë për Kontrollin Kinez
Trump ka kritikuar gjithashtu menaxhimin aktual të Kanalit të Panamasë, duke e quajtur atë “të padrejtë” dhe duke akuzuar Kinën për kontrollin e rrugës ujore. Sipas tij, Kanali i Panamasë është jetik për interesat tregtare dhe strategjike të SHBA-së dhe duhet të rikthehet nën menaxhimin amerikan.
Kanali, i ndërtuar nga SHBA në fillim të shekullit XX, ka qenë për një kohë të gjatë nën kontroll amerikan, përpara se të kalonte gradualisht në menaxhimin e Panamasë. Trump pretendon se rikthimi i tij nën kontrollin e SHBA-së do të jetë një përparësi për administratën e tij.
Qëndrimi i Trump dhe Reagimet Ndërkombëtare
Deklaratat e Trump-it kanë ngjallur reagime të shumta, si nga partnerët e NATO-s ashtu edhe nga Danimarka dhe Panama. Ndërsa disa i shohin qëndrimet e tij si një përpjekje për të rritur rolin amerikan në skenën globale, të tjerë i konsiderojnë si kërcënime që mund të dëmtojnë marrëdhëniet ndërkombëtare.
Duke u kthyer në Shtëpinë e Bardhë më 20 janar, Trump duket i vendosur të ndjekë politika që pasqyrojnë prioritetet e tij për sigurinë dhe fuqizimin e pozitës amerikane në botë.
