Ecuria e të ardhurave buxhetore gjatë vitit 2024 ka qenë përgjithësisht pozitive, me një rritje prej 10.3% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023.
Megjithatë, në nëntor, për herë të parë që nga janari 2021, të ardhurat tatimore pësuan një rënie me bazë vjetore prej -1.5%.
Kjo rënie është reflektim i dobësive të shfaqura në disa zëra kryesorë të grumbullimit, si tatimi mbi fitimin dhe taksat lokale. Në këtë muaj, të ardhurat nga tatimi mbi fitimin ranë me gati 55% krahasuar me nëntorin e vitit të kaluar, duke shënuar vetëm 4.1 miliardë lekë, nga 9.1 miliardë që ishin arkëtuar në 2023.
Rënia e të ardhurave dhe ndikimi i jashtëzakonshëm i tatimit mbi energjinë
Një nga arsyet kryesore të kësaj rënieje lidhet me përfundimin e efektit të tatimit të jashtëzakonshëm mbi fitimet e prodhuesve të energjisë. Ky tatim kishte një ndikim të fortë në të ardhurat buxhetore gjatë 2024-s, por në nëntor efekti i tij nuk ishte më i pranishëm.
Gjithashtu, kursi i këmbimit ka ndikuar negativisht tek fitimet e sektorit të prodhimit për eksport. Për pasojë, të ardhurat nga ky sektor ishin më të ulëta, duke ndikuar në uljen e arkëtimeve nga taksat.
Dobësitë në taksat lokale dhe performanca e taksave mbi pagat
Të ardhurat nga taksat lokale pësuan një rënie të ndjeshme prej 43% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit 2023. Në janar-nëntor 2024 u grumbulluan vetëm 2.4 miliardë lekë, shumë më pak se 3.6 miliardë të arkëtuara në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Megjithatë, taksat mbi pagat dhe sigurimet (TAP) performuan pozitivisht, duke shënuar një rritje vjetore prej mbi 14%. Ky ishte një ndër zërat e paktë që pati një ndikim pozitiv në të ardhurat buxhetore të muajit nëntor.
Shpenzimet publike dhe kapitale në rënie
Shpenzimet publike gjatë nëntorit 2024 ishin 14.8% më të ulëta krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Ndërsa shpenzimet kapitale shënuan një rënie drastike prej 64.5%, duke arritur vetëm 6.7 miliardë lekë.
Shpenzimet për interesat e borxhit gjithashtu pësuan një ulje me 22.8%, falë stabilizimit të normave të interesit në tregjet ndërkombëtare dhe vendase, të cilat ishin tronditur nga lufta në Ukrainë gjatë viteve 2022 dhe 2023.
Hendeku i mbuluar nga ndihmat dhe sfidat për 2025
Në total, të ardhurat buxhetore në nëntor shënuan një rritje modeste prej 2.7%, falë ndihmave financiare nga donacionet dhe kreditë e huaja. Këto burime ndihmuan në mbulimin e hendekut të krijuar nga rënia e të ardhurave tatimore dhe doganore.
Megjithëse 2024 ka pasur një ecuri pozitive në tërësi, rënia e të ardhurave tatimore në nëntor përbën një sinjal për sfidat e mundshme në 2025, veçanërisht nëse dobësitë në sektorin e prodhimit dhe kursin e këmbimit vazhdojnë të ndikojnë negativisht.
