Në Shqipëri, megjithëse vendi ka një potencial natyror të pasur dhe një klimë mesdhetare të mrekullueshme, këto faktorë nuk janë mjaftueshëm për të mbajtur mjekët dhe profesionistët e shëndetësisë në vend.
Emigracioni i mjekëve është një fenomen që ka marrë përmasa shqetësuese, duke u përkeqësuar nga kushte të pafavorshme për punë dhe pagat e ulëta. Sipas një studimi të Qendrës për Studime Ekonomike dhe Sociale, rreth 40% e mjekëve shprehin dëshirën për të emigruar, ndërsa për mjekët e rinj, kjo shifër arrin deri në 53%. Kjo situatë ka krijuar një spirale të largimit të mjekëve, duke lënë pas mangësi të konsiderueshme në sistemin shëndetësor të vendit.
Plakja e popullsisë në Europë po shton kërkesën për fuqi punëtore në fushën e mjekësisë, por financimet e ulëta dhe kushtet e papërshtatshme në Shqipëri po bëjnë që shumë mjekë të kërkojnë mundësi më të mira jashtë vendit. Shumica e të rinjve të diplomuar mjekësi synojnë shtete të zhvilluara, kryesisht Gjermaninë, SHBA-në dhe Britaninë e Madhe. Pavarësisht arsyeve ekonomike dhe arsimore që i shtyjnë ata të largohen, mjekët shqiptarë shpesh përballen me një treg të ngurtë pune, burokraci dhe klientelizëm në sektorin shëndetësor.
Në këtë panoramë, janë të rinjtë që dominojnë në numrin e atyre që dëshirojnë të emigrojnë. Për ata, mundësitë për specializim jashtë vendit dhe pagat më të larta janë faktorët kryesorë që ndikojnë në vendimin për t’u larguar. Një pjesë e konsiderueshme e mjekëve të rinj synojnë vende si Gjermania, ku ligjet e lehtësuara për diplomën e mjekëve nga Ballkani Perëndimor u ofrojnë mundësi për një të ardhme më të sigurt dhe më të paguar. Edhe pse nuk të gjithë ata që shprehin dëshirën për emigrim do ta realizojnë këtë, kjo tendencë reflekton pakënaqësinë e përgjithshme ndaj kushteve të jetesës dhe mundësive profesionale në Shqipëri.
Kushtet e punës në spitale dhe klinika janë një tjetër arsye kryesore për emigrimin e mjekëve. Mungesa e pajisjeve, orët e gjata të punës dhe standardet e ulëta të etikës profesionale janë disa nga faktorët që po i shtyjnë ata të largohen. Mjekët e rinj shpesh përballen me kushte të rënda pune, ku siguria dhe mbështetja profesionale janë të pamjaftueshme. Kjo ka bërë që shumë mjekë të kërkojnë mundësi më të mira në vende të tjera, ku mund të avancojnë në karrierën e tyre dhe të përmirësojnë nivelin e jetesës.
Ndikimi në ekonomi
Për më tepër, emigrimi i mjekëve ka një ndikim të madh në ekonominë e vendit, pasi Shqipëria humbet çdo vit një shumë të konsiderueshme nga investimet që janë bërë në edukimin dhe trajnimin e këtyre profesionistëve. Dëmi financiar për vendin është i lartë, duke u vlerësuar në më shumë se 4 milionë euro në vit. Ky fenomen është edhe më shqetësues kur shikohet në kontekstin e shërbimeve shëndetësore të paqëndrueshme dhe të mungesës së personelit, që i vështirëson Shqipërisë ofrimin e shërbimeve të nevojshme për një popullsi që po plaket.
Sistemi shëndetësor në Shqipëri përballet me një krizë të thellë. Me një numër të ulët të mjekëve dhe investime të pakta në këtë sektor, vendi është shumë larg standardeve europiane. Kjo ka krijuar një hendek të madh mes Shqipërisë dhe vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor, si dhe Europës në përgjithësi. Mjekët shqiptarë që emigrojnë, shpesh, janë të motivuar nga mundësitë për të përmirësuar kualifikimet e tyre dhe për të siguruar një të ardhme më të qëndrueshme.
Në këtë kuadër, Shqipëria duhet të ndërmarrë reforma të thella në sektorin shëndetësor, përfshirë rritjen e financimeve dhe krijimin e kushteve më të mira për mjekët, për të frenuar këtë spirale emigrimi që po kërcënon të dëmtojë rëndë sistemin e shëndetësisë. Vetëm një angazhim i vërtetë për të përmirësuar kushte pune, pagat dhe mundësitë profesionale mund të sigurojë mbështetje për mjekët dhe të ndihmojë në ruajtjen e kapitalit njerëzor në Shqipëri.
