Eksperti Fatmir Gjata e përshkroi emigrimin shqiptar si një fenomen të hershëm dhe të vazhdueshëm, duke theksuar se shqiptarët kanë treguar aftësi dhe sukses kudo që kanë shkuar.
Megjithatë, ai e cilësoi këtë si një mister të pazgjidhur: “Ne ikim nga Shqipëria, por e mbajmë gjithmonë kokën pas.”
Në një diskutim me gazetarin Sulejmani, u theksua se, pavarësisht lidhjes emocionale me atdheun, shumë emigrantë nuk kthehen më. Sulejmani shtoi se kjo prirje është e rrënjosur dhe vështirë se mund të ndryshojë në rrethana aktuale.
Gjata reagoi duke vënë në dukje mungesën e një politike afatmesme dhe afatgjatë për rikthimin e emigrantëve. Ai theksoi se shumë prej tyre janë sipërmarrës të suksesshëm dhe individë të aftë, por nuk shohin arsye për t’u kthyer. Sipas tij, kjo lidhet jo vetëm me rrethanat vendore, por edhe me gjeopolitikën që Shqipëria ka ndjekur ndër vite, e cila nuk ka qenë në favor të ndalimit të këtij fenomeni.
“Emigrimi nuk është vetëm një problem shqiptar, por për ne është një shqetësim madhor që duhet ndalur. Fatkeqësisht, politika jonë amatoriale nuk ka kapacitetin e duhur për të menaxhuar dhe ndaluar këtë rrjedhje të trurit dhe fuqisë punëtore,” tha Gjata, duke shtuar se mungesa e strategjisë dhe vullnetit politik e thellon krizën.
Ai kritikoi klasën politike për qasjen e saj të ngushtë dhe konfliktuale. “Mjafton që kundërshtari politik të bjerë, dhe kjo konsiderohet sukses. Në të gjithë skenën politike nuk shoh asnjë ide të qartë, as dje, as sot, dhe as nesër,” tha Gjata.
Në analizën e tij, ai e konsideroi emigrimin si një proces që është kthyer në një trend të pandalshëm për shkak të mungesës së liderëve vizionarë dhe politikave koherente. Gjata përfundoi duke theksuar se pa një vullnet të mirëfilltë dhe ide konkrete, ky problem do të mbetet i pazgjidhur për shumë vite.
Emigrimi, sipas ekspertit, është më shumë sesa një largim fizik. Është një reflektim i dështimit të politikave kombëtare për të krijuar kushte që qytetarët të ndihen të sigurt dhe të motivuar për të ndërtuar një të ardhme në vendin e tyre.