Bejrut – Parlamenti libanez zgjodhi të enjten komandantin e ushtrisë, Joseph Aoun, si president të ri të vendit, duke i dhënë fund një vakumi presidencial që zgjati më shumë se dy vjet.
Zgjedhja e tij vjen në një moment delikat për Libanin, i cili kërkon ndihmë ndërkombëtare për rindërtim pas një konflikti 14-mujor midis Izraelit dhe Hezbollahut.
Aoun, i cili nuk ka lidhje familjare me ish-presidentin Michel Aoun, shihej si kandidati i preferuar nga Shtetet e Bashkuara dhe Arabia Saudite, dy vende nga të cilat Libani pret mbështetje për rimëkëmbjen e tij. Pas 12 përpjekjesh të dështuara, legjislatura më në fund arriti të zgjidhte një pasues për Michel Aoun, mandati i të cilit përfundoi në tetor 2022.
Në raundin e parë të votimit, Joseph Aoun mori 71 nga 128 votat, por nuk arriti shumicën prej dy të tretash. Në raundin e dytë, ai siguroi 99 vota, duke mbyllur kështu procesin e zgjedhjes. Mohammed Raad, kreu i bllokut parlamentar të Hezbollahut, pranoi se grupi i tij kishte vonuar votën për Aoun në raundin e parë për të dërguar një mesazh politik. “Ne jemi mbrojtës të sovranitetit të Libanit dhe të marrëveshjes kombëtare,” deklaroi ai pas votimit.
Zgjedhja e Aoun-it erdhi pas tërheqjes së Suleiman Frangieh, kandidatit të mbështetur më parë nga Hezbollah dhe një figurë e afërt me ish-presidentin sirian Bashar Assad. Analistët thonë se dobësimi politik dhe ushtarak i Hezbollahut pas konfliktit me Izraelin dhe presioni ndërkombëtar për të zgjedhur një president ishin faktorë vendimtarë.
Në një fjalim para parlamentit, Aoun premtoi reforma në sistemin gjyqësor, luftë kundër korrupsionit dhe forcimin e kontrollit shtetëror mbi armët – një referencë e qartë ndaj arsenalit të Hezbollahut. Ai gjithashtu u zotua të rikuperojë zonat e dëmtuara nga konflikti dhe të punojë për zbatimin e një politike mbrojtjeje strategjike për çlirimin e territoreve të mbetura nën pushtimin izraelit.
Zgjedhja e një komandanti ushtarak si president nuk është e pazakontë për Libanin, pasi Joseph Aoun është i pesti ish-shef i ushtrisë që mban këtë post. Megjithatë, kushtetuta libaneze ndalon zyrtarët e lartë publikë të kandidojnë për presidencë gjatë mandatit të tyre ose brenda dy vitesh pas dorëheqjes, çka e bën zgjedhjen e tij të diskutueshme.
Detyrat që e presin presidentin e ri janë sfiduese. Libani ndodhet në vitin e gjashtë të një krize të rëndë ekonomike që ka shkatërruar monedhën kombëtare dhe kursimet e qytetarëve. Qeveria në detyrë ka bërë pak përparim në reformat e kërkuara për të siguruar një paketë shpëtimi nga Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN), ndërsa sektori energjetik i vendit është në kolaps.
Aoun, i cili ka qëndruar larg përplasjeve politike, pritet të mbështetet te këshilltarët e tij për çështjet ekonomike. Analistja Randa Slim tha se mbështetja ndërkombëtare, veçanërisht nga Arabia Saudite, SHBA dhe vendet evropiane, i jep Aoun-it një avantazh për të zbatuar reformat. Megjithatë, ai do të duhet të manovrojë në mes të kontradiktave të brendshme politike, përfshirë marrëdhëniet me Hezbollahun.
Zgjedhja e Aoun-it përshëndetet si një hap i rëndësishëm për stabilitetin politik të Libanit, megjithëse sfidat për rindërtimin dhe rimëkëmbjen ekonomike mbeten të mëdha.
