Kandidimi i Shqipërisë për BE: Parajsë për Turistët, Fushë Lojrash për Krimin
Plazhet e përvëluara nga dielli dhe strehat malore të Shqipërisë kanë tërhequr prej kohësh pushuesit, por të njëjtat veçori që e bëjnë vendin kryevepër turistike gëzojnë interesin edhe të rrjeteve të krimit të organizuar. Ndërsa Brukseli vlerëson anëtarësimin e Tiranës, politikëbërësit përballen me një pyetje të qartë: a është ky shtet ballkanik gati të përqafojë – dhe të zbatojë – standardet e BE-së?
Urgjenca për perspektivën e anëtarësimit të Shqipërisë në BE është intensifikuar që nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia. Me sigurinë dhe stabilitetin në qendër të shqetësimeve europiane, pozicioni i Shqipërisë në bregdetin Adriatik fiton një rëndësi strategjike të re. Megjithatë, skeptikët tremben se sfidat e brendshme mund të dëmtojnë kohezionin e bllokut po aq sa të forcojnë krahun e tij jugor.
Fuqi të mëdha gjeopolitike kanë vendosur tashmë interesat e tyre. Kina, Turqia dhe Rusia tërheqin Tiranën me premtime investimesh, ndërsa mbështetja financiare e Uashingtonit komplikon më tej situatën. Kjo lojë fuqish për ndikim në një vend me vetëm 2.8 milionë banorë teston aftësinë e BE-së për të ofruar një vizion alternativ koherent—të bazuar në sundimin e ligjit, transparencën dhe përgjegjësinë demokratike.
Në qendër të skenës politike shqiptare qëndron Kryeministri Edi Rama. Ish-lojtari i basketbollit, që u shndërrua në artist bashkëkohor të njohur, drejton qeverisjen që nga viti 2013, duke kultivuar imazhin e një reformatori ikonoklast. Megjithatë, politika e tij e jashtme mbetet fort e orientuar drejt Perëndimit, edhe pse kritikët e akuzojnë për përqendrimin e pushtetit brenda vendit.
Kryetarët e qeverive europiane kanë treguar dëshirë—mëse pragmatike—në bashkëpunimin me Ramën. Për shembull, kryeministrja italiane Giorgia Meloni i beson tani Shqipërisë përpunimin e disa kërkesave për strehim nga Roma. Këto marrëveshje nënvizojnë se Tirana është bërë një partner i pazëvendësueshëm, shpesh duke i shtyrë aleatët të mos i shohin me vëmendje taktikat autoritare dhe shtypjen e protestave rrugore kundër devijimeve demokratike.
Përtej fasadës së progresit, Shqipëria përballet me akuza të vazhdueshme për korrupsion sistemik, nepotizëm dhe trafik narkotikesh në nivelet më të larta. Miliarda euro ndihma nga BE-ja janë shpërndarë në mënyrë të papërshtatshme ose kanë humbur, duke ushqyer dyshime nëse institucionet vendore mund të plotësojnë kriteret e qeverisjes për anëtarësim.
Duke u mbështetur në intervista me gazetarë, deputetë europianë, vetë Edi Ramën dhe figura kryesore të opozitës, kjo hetim sjell dritë mbi udhëtimin kompleks të Shqipërisë. Ndërsa Brukseli përgatitet të vendosë nëse do të nisë negociatat e anëtarësimit, mbetet pyetja: a mund BE-ja t’i besojë një aleati që ka shkaktuar kaq shpesh polemika?
