Emisioni “Na thërret Atdheu!” do të sjellë një diskutim të thellë mbi lidhjet e diasporës shqiptare me Shqipërinë dhe përfshirjen e saj në proceset vendimmarrëse.
Paneli do të përfaqësohet nga emra të njohur të diasporës: Silvana Begaj nga Suedia, Kryetare e Rrjetit Panshqiptar të Diasporës, Llesh Murrani nga Gjermania, shkrimtar dhe aktivist, dhe Alfred Fizi nga Greqia, aktivist për të drejtat e njeriut.
Një nga pyetjet më të rëndësishme që do të ngritet gjatë diskutimit do të jetë se si diaspora shqiptare do ta përjetojë realitetin e ardhshëm, për shumë të huaj dhe me një distancë të dukshme nga Shqipëria. Si do të përgjigjen ata ndaj zhgënjimit që do të vijë nga zhvillimet politike dhe sociale të vendit? Ata do të theksojnë se diaspora, pavarësisht përpjekjeve të mëdha dhe mbështetjes që do të ofrojë, shpesh nuk do të ndihet e përfshirë në proceset vendimmarrëse që do të prekin të ardhmen e vendit.
Një nga diskutimet më të nxehta do të jetë edhe çështja e përfshirjes së diasporës në proceset politike të Shqipërisë. Pjesëmarrësit do të theksojnë se Shqipëria nuk do të jetë pronë e individëve që vendosin, por e popullit, dhe diaspora do të ketë një pjesë të rëndësishme për të luajtur në këtë kuadër. Ata do të kërkojnë që diaspora shqiptare të ketë më shumë mundësi për të kontribuar në zhvillimin e vendit, duke ofruar eksperiencën dhe dijen që ata do të kenë fituar gjatë viteve të jetesës dhe punës jashtë vendit.
Një tjetër çështje e rëndësishme do të jetë se si diaspora do të ketë mundësi të mbështetet dhe vlerësohet gjatë periudhës së saj të gjatë të emigracionit. A do të ketë mbështetje dhe vlerësim për diasporën, apo do të përballet me një qëndrim politik përjashtues? Diskutantët do të vlerësojnë se shpesh herë, diaspora do të përballet me neglizhencë dhe do të lëshohet jashtë shumë proceseve vendimmarrëse.
Çështja e pritjeve të gjata të diasporës për Shqipërinë dhe integrimin e saj në proceset evropiane do të diskutohet gjithashtu. Pritjet do të jenë shpesh të mundimshme dhe zhgënjyese, dhe shumë pjesëtarë të diasporës do të jenë dëshmitarë të stagnimit të procesit të integrimit, gjë që do të sjellë një ndjenjë zhgënjimi dhe pesimizmi.
Një nga temat më të diskutuar do të jetë nevoja për përfaqësim dinjitoz të diasporës në Parlamentin shqiptar dhe në ekzekutivin e vendit. Pjesëmarrësit do të kërkojnë që diaspora të ketë mundësi të ndikojë në zhvillimet politike dhe ndryshimet e rëndësishme që do të ndodhin në vend. Ata do të shprehin shqetësimin se politika e Shqipërisë shpeshherë do t’i mbajë larg përfaqësuesit e diasporës, duke i privuar ata nga mundësia për të kontribuar në ndihmën e zhvillimit të vendit.
Po ashtu, diskutimi do të shtrihet edhe në tendencat e partive politike shqiptare që po përpiqen të krijojnë ndarje politike mes diasporës dhe të vendosurit në Shqipëri, duke krijuar përçarje edhe në komunitetet e emigrantëve. Ky do të jetë një fenomen që do ta pengojë bashkimin dhe përpjekjet për të përmirësuar situatën në Shqipëri dhe për të kontribuar për zgjidhjen e çështjeve kombëtare.
Një tjetër pikë e rëndësishme do të jetë se si diaspora e re do të ndryshojë përpjekjet dhe kontributet në zgjidhjen e çështjeve shqiptare. Dallimet mes gjeneratave të reja dhe atyre të vjetra do të jenë të dukshme, dhe shumë pjesëtarë të rinj të diasporës do të sjellin një frymë të re politike, duke pasur një përvojë dhe një perspektivë më të ndryshme, të përfshirë në shoqëritë perëndimore.
Në përfundim, panelistët do të ngritin pyetjen e madhe: a ka ardhur koha për një frymë të re politike nga diaspora për të ndryshuar fatin e kombit shqiptar? Ata do të theksojnë se diaspora do të ketë shumë mundësi për të ndihmuar Shqipërinë në modernizimin politik dhe ekonomik, duke ofruar kapacitete të reja dhe përvoja të vlefshme. Megjithatë, pengesat politike dhe mungesa e mundësive për gjeneratat e reja të diasporës do të mbeten ende një sfidë e madhe për të gjithë.
Pyetjet
- Diaspora e përjeton me shumë zhgënjim realitetin e sotëm dhe si i përgjigjet?
- Atdheu ynë, Shqipëria, nuk është pronë e vendimmarrësve, por e popullit, ku diaspora ka pjesën e vetë. Duke iu referuar këtij fakti, diaspora shqiptare duhet të përfshihet në proceset politike të atdheut?
- Me kushtet në të cilat është ndodhur diaspora shqiptare në rrugëtimin e gjatë dhe të mundimshëm, a është përkrahur, mbështetur dhe vlerësuar, apo është përballuar me një tjetër qëndrim politik përjashtues?
- Pritjet e gjata të diasporës që Shqipëria të ecte përpara në procesin e integrimit kanë qenë të mundimshme apo zhgënjyese në lidhje me realitetin?
- Diaspora duhet të ketë përfaqësim dinjitoz në Parlamentin dhe në ekzekutivin e Shqipërisë për ta shtyrë përpara ndryshimet dhe zhvillimet politike në vend? Kush e pengon dhe pse?
- A vërehen përpjekje apo tendenca e partive politike shqiptare që ndarjet politike në trojet e veta t’ia imponojnë edhe diasporës në vendet e emigrimit?
- Çfarë dallimi ka mes përpjekjeve apo kontributeve për zgjidhjen e çështjeve shqiptare mes përfaqësuesve të vjetër të diasporës dhe gjeneratave të reja të mërgatës shqiptare?
- A ka ardhur koha që një frymë e re politike të vijë nga diaspora për të ndryshuar fatin e kombit tonë?
- Pse nuk krijohen kushte dhe mundësi nga partitë politike të Shqipërisë për gjeneratat e reja të diasporës, të cilat me kapacitete reale njerëzore dhe përvojat perëndimore që ata kanë, të ndihmojnë në modernizimin politik dhe ekonomik të vendit?
- Diaspora dhe Shqipëria kanë nevojë të ngutshme për njëra-tjetrën. Pse politika e mban larg diasporën?
- Diaspora e përjeton me shumë zhgënjim realitetin e sotëm, politik në Shqipëri. Si po i përgjigjet dhe çfarë synon?
