Në vitin 1999, një ngjarje politike e rëndësishme tronditi Turqinë, kur një kryebashkiak i njohur i Stambollit u rrëzua nga detyra dhe u burgos për akuza që shumë i konsideruan si të nxitura politikisht. Ky udhëheqës ishte Recep Tayyip Erdogan, i cili sot është presidenti i Turqisë. Pas një periudhe të gjatë turbulente, Erdogani arriti të kthehej dhe të bëhej lideri që ka shërbyer më së gjati në historinë moderne të vendit. Megjithatë, aktualisht ai po përballet me një krizë politike që mund të përbëjë një prej sfidave më të mëdha të mandatit të tij autoritar.
Simbolika e situatës është e qartë: arrestimi i një kryebashkiaku tjetër të Stambollit, Ekrem Imamoglu, ka nxitur një valë protestash që kanë mbërthyer qytetet kryesore të Turqisë, përfshirë Stambollin dhe Ankaranë. Arrestimi i Imamoglut, i cili ndodhi më 19 mars, është i lidhur me akuza për korrupsion dhe lidhje me grupe terroriste, por ka ngjallur shumë dyshime për motivet politike pas tij. Protestat që kanë shpërthyer në rrugët e qyteteve të ndryshme janë më të mëdha dhe më të përhapura që nga ato të Parkut Gezi në vitin 2013, të cilat shënuan një moment të rëndësishëm të tensioneve ndërmjet popullit dhe qeverisë.
Këto protesta janë shoqëruar me arrestime dhe represion. Pothuajse 1.500 persona janë ndaluar, disa për fyerje ndaj Erdoganit dhe familjes së tij, ndërsa disa gazetarë janë burgosur, përfshirë një reporter të BBC-së që u dëbua nga vendi. Këto masa po ndodhin në një mjedis të tensionuar politik, i përkeqësuar nga një ekonomi të cilës i mungon stabiliteti dhe ku kostoja e jetesës është shqetësimi kryesor për qytetarët turq.
Në këtë kontekst, analizat sugjerojnë se situata aktuale është shumë më e ndërlikuar se ajo që Erdogan përballej kur u rrëzua nga pushteti në fund të viteve ’90. Sondazhet tregojnë një rritje të mbështetjes për Imamoglu, i cili ka arritur të kapërcejë kufijtë e elektoratit tradicional të partisë së tij, Partisë Republikane Popullore (CHP). Ekrem Imamoglu ka arritur të bëhet një simbol i opozitës ndaj Erdoganit, duke përdorur slogane optimiste dhe tërheqëse për një popull të lodhur nga pasiguria ekonomike dhe politikat autoritare të qeverisë.
Në prag të zgjedhjeve paraprake të 23 marsit, Imamoglu u shpall kandidat për zgjedhjet presidenciale të vitit 2028, dhe arrestimi i tij ka shtuar akoma më shumë tensionet. Dënimi i mundshëm me burg për deklaratat e tij ndaj zyrtarëve zgjedhorë ka nxitur më shumë protesta, që janë përshkallëzuar në një betejë të hapur me regjimin aktual. Veprimet e autoriteteve, siç është anulimi i diplomës universitare të Imamoglut, kanë rritur dyshimet se arsyeja për ndjekjen e tij është më shumë politike se sa juridike.
Në një kontekst të tillë, Erdogan po përballet me një kundërshtar të fortë, një rival që ka arritur të grumbullojë mbështetje të gjerë dhe të krijojë një front të fortë opozitar. Ndërkohë që, përveç sfidave të brendshme, ai ka përballë edhe kritika ndërkombëtare për shtypjen e lirisë së shprehjes dhe për keqtrajtimin e të drejtave të njeriut.
Me një ekonomi që është në krizë dhe një rival që po rritet në popullaritet, Erdogan duket i vendosur të përdorë çdo mjet për të mbajtur kontrollin, duke akuzuar opozitën për mbështetje të dhunës dhe për përkeqësimin e ekonomisë. Megjithatë, protesta dhe shtypja e mundshme nuk do të mjaftojnë për të zbutur këto sfida. Analistët e shohin këtë si një moment kyç për Turqinë, një moment që mund të çojë në një “diktaturë të zgjedhur”, ku zgjedhjet janë të manipuluara dhe opozita është e shuar, një skenar që ngjan me atë të Rusisë së Vladimir Putinit.
Në këtë situatë të tensionuar, e ardhmja e Erdoganit mund të përcaktohet nga rezultatet e protestave dhe nga reagimi i shoqërisë turke ndaj shtypjes së lirisë dhe zhvillimeve politike që po ndodhin me shpejtësi.
