Mungesa e stafit vendas po i shtyn bizneset e turizmit të punësojnë të huaj, sidomos në bare, restorante dhe hotele, pavarësisht barrierave gjuhësore.
Sektori i turizmit në Shqipëri po përballet me një transformim të dukshëm në tregun e punës, pasi gjithnjë e më shumë biznese po rekrutojnë punonjës të huaj për të mbuluar mungesat e stafit vendas. Në hotele, restorante dhe bare, gjithnjë e më shpesh shërbejnë kamerierë, banakierë dhe punonjës pastrimi nga vende si Filipinet, India, Ukraina, Gjeorgjia apo Turqia.
Gjetja e punonjësve vendas është bërë e vështirë, si për shkak të refuzimit të disa pozicioneve, ashtu edhe nga mungesa e stafit të kualifikuar. Punonjësit e huaj paguhen njësoj si vendasit dhe u sigurohet akomodim e ushqim.
Të dhënat e Agjencisë Kombëtare të Punësimit dhe Aftësive tregojnë se në vitin 2024 janë miratuar mbi 12,600 kërkesa për Leje Unike, duke përfshirë punësimin, vizën dhe qëndrimin. Pavarësisht rritjes së kërkesave, përqindja e punonjësve të huaj mbetet vetëm 2,2% e totalit të të punësuarve, me sektorin e shërbimit dhe akomodimit që kryeson në numrin e rekrutimeve.
Në Tiranë, restorante të njohura kanë punësuar studentë të huaj, kryesisht indianë, të cilët tregohen më të gatshëm të pranojnë orare fleksibël dhe punë intensive. Përfaqësuesit e Shoqatës së Bareve dhe Restoranteve theksojnë se të huajt shpesh janë më të disiplinuar, punojnë edhe me orë shtesë dhe respektojnë kontratat, gjë që nuk preferohet gjithmonë nga punonjësit vendas.
Megjithatë, skema e punësimit e të huajve mbetet e njëjtë, pa rritje pagash që mund të tërhiqnin më shumë kandidatë të kualifikuar. Pagat në sektor variojnë nga 500 euro për pastrueset deri në mbi 2,500 euro për shefat ekzekutivë, por vende të tjera të rajonit ofrojnë kushte më konkurruese. Një pjesë e madhe e të punësuarve vijnë nga vende të Azisë Jugore si Bangladeshi, Pakistani dhe Filipinet.
Sfidat kryesore përfshijnë largimin e punonjësve drejt vendeve të BE-së, mungesën e kualifikimeve reale pavarësisht CV-ve të pasura dhe burokracitë e agjencive të punësimit. Ekspertët e punësimit paralajmërojnë se pa një model të strukturuar dhe politika të qarta integruese, Shqipëria rrezikon të mos shfrytëzojë plotësisht potencialin e kësaj fuqie punëtore, ndërkohë që nevoja për staf në turizëm pritet të rritet vit pas viti.
