Presidenti i Republikës së Italisë, Sergio Mattarella, ka nënshkruar ligjin e ri që ndalon praktikat e mëmësisë surrogate, duke i vendosur ato në kategorinë e krimeve universale.
Ky projektligj, i miratuar më 16 tetor nga Senati italian, ka ngjallur debate dhe reagime të ndryshme. Masa, e cila do të publikohet në Fletoren Zyrtare të hënën, ka si qëllim të rregullojë dhe të sanksionojë përdorimin e shtatzënisë për të tjerët, jo vetëm në Itali, por edhe për ata që e praktikojnë atë jashtë vendit.
Ligji i ri e cilëson shtatzëninë për të tjerët si një “krim universal”, duke i dhënë mundësi autoriteteve të ndjekin penalisht individët dhe organizatat që përdorin këtë praktikë jashtë territorit italian. Kjo masë është një përgjigje ndaj një rritjeje të mundshme të kërkesës për shtatzëninë surrogate, sidomos në vendet ku kjo praktikë është e ligjshme dhe më e disponueshme.
Ky ligj është një ndryshim i rëndësishëm në kuadër të legjislacionit italian mbi shtatzëninë surrogate. Ai i shton nenit 12 të ligjit 40 të datës 19 shkurt 2004 një dispozitë të re, e cila përcakton sanksione të ashpra për ata që organizojnë ose promovojnë përdorimin e gametëve, embrioneve ose shtatzënisë për të tjerët. Sanksionet përfshijnë dënime me burgim nga tre muaj deri në dy vjet, si dhe gjoba që mund të arrijnë deri në një milion euro.
Sipas këtij ligji, praktikat e shtatzënisë për të tjerët, të cilat tashmë janë të ndaluara në Itali, do të konsiderohen të paligjshme edhe nëse realizohen jashtë vendit, në shtete ku kjo praktikë është e ligjshme. Kjo do të thotë se italianët që përdorin këtë mundësi në vendet e tjera nuk do të jenë të paprekur nga dënimet ligjore, dhe do të mund të ndjeken penalisht në Itali.
Ligji është miratuar pas një periudhe të gjatë diskutimesh dhe kontroversash, ku shumë grupe dhe individë kanë shprehur kundërshtitë e tyre, duke argumentuar për një qasje më të hapur ndaj mëmësisë surrogate. Përkundrazi, mbështetësit e ligjit e kanë quajtur këtë një hap të rëndësishëm për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve dhe për ruajtjen e normave etike të shoqërisë.
Në lidhje me këtë, disa ekspertë të ligjit dhe të drejtat e njeriut kanë ngritur shqetësime për ndikimin që ky ligj mund të ketë mbi individët që kërkojnë këtë mundësi për arsye shëndetësore ose për shkak të pamundësisë për të lindur vetë. Ata argumentojnë se ky ligj mund të krijojë një hendek të mundshëm midis individëve dhe mundësive që ata kanë për të krijuar familje.
Trajtimi i gametëve sipas ligjit të ri
Përveç kësaj, ligji i ri sjell një ndryshim të rëndësishëm në mënyrën se si trajtohet çështja e gametëve dhe embrioneve, duke i bërë ato pjesë të veprimtarisë kriminale nëse përdoren për qëllime komerciale ose të tjera që nuk respektojnë rregullat ligjore të vendit.
Kjo është një masë e ashpër, që synon të ndalojë çdo lloj përfitimi komercial nga mëmësia surrogate dhe të sigurojë se ky proces është i rregulluar në përputhje me rregullat etike dhe ligjore të shoqërisë italiane. Për më tepër, ajo është një përpjekje për të parandaluar eksportimin e praktikave të tilla në vende ku ato janë të ligjshme, duke i konsideruar si një formë të “eksportimit të krimit”.
Përfundimisht, ky ligj ka nxjerrë në pah debatet e vazhdueshme mbi moralin dhe ligjshmërinë e mëmësisë surrogate dhe mund të ndikojë jo vetëm në politikën e brendshme italiane, por edhe në marrëdhëniet ndërkombëtare dhe politikat e tjera të shteteve që praktikonin ose mund të praktikojnë këtë mundësi.
