Në kohët e tensioneve midis Uashingtonit dhe Berlinit, është e çuditshme të mësosh se ende më shumë se një e treta e rezervave të arit të Gjermanisë ndodhen në Rezervën Federale të SHBA.
Kërkesat për rikthimin e këtyre rezervave janë shtuar kohët e fundit, duke kërkuar që “Silleni arin tonë në shtëpi”, siç kërkoi Michael Jäger, President i Shoqatës së Tatimpaguesve Evropianë, në një intervistë të fundit për ZDF. Kjo kërkesë ka marrë më shumë hov pas kritikave të përsëritura të presidentit amerikan Donald Trump ndaj kryetarit të Rezervës Federale, Jerome Powell, duke vënë në dyshim pavarësinë e këtij institucioni financiar amerikan.
Rezervat e arit gjerman jashtë vendit janë një temë që është diskutuar për një kohë të gjatë dhe shpesh janë të mbushura me mite dhe spekulime. Edhe Deutsche Bundesbank, banka qendrore e Gjermanisë, ka luajtur një rol të veçantë në këtë çështje. Deri në vitin 2013, ajo publikonte çdo vit informacion rreth sasisë totale të rezervave të arit, por kishte heshtur për mënyrën se si ato ishin shpërndarë ndërkombëtarisht. Gjithsesi, që nga ajo kohë, banka ka ndërmarrë hapa për të rritur transparencën.
Sa të mëdha janë rezervat e arit të Gjermanisë?
Gjermania ka rezervat e dyta më të mëdha të arit në botë, pas atyre të SHBA-së. Në fund të vitit 2024, sipas raportit vjetor të Bundesbank, ato arritën në 3,352 tonë, që përputhen me një vlerë rekord prej 270.58 miliardë euro. Nga këto, 1,710 tonë, ose rreth 51%, janë të depozituara në një vend të panjohur në Frankfurt am Main. Për shkak të rritjes së çmimit të arit, vlera e këtyre rezervave aktualisht arrin rreth 340 miliardë euro.
Sa ar gjerman ruhet ende jashtë vendit?
Pothuajse 37% e rezervave të arit të Gjermanisë, ose 1,236 tonë, ruhen në kasafortat e Rezervës Federale të SHBA në Nju Jork. Një pjesë tjetër prej 12.2%, që përbën 409 tonë, ruhet nga Banka e Anglisë në Londër. Midis viteve 2013 dhe 2017, Bundesbank ka zvogëluar rezervat e saj jashtë vendit, duke transferuar 300 tonë ar nga Nju Jorku në Gjermani dhe duke zhvendosur të gjithë 374 tonët e depozituar më parë në Paris. Ky transferim u justifikua nga ndryshimet gjeopolitike dhe hapësirat e lira në kasafortat gjermane.
A planifikohet një transferim i mëtejshëm i stoqeve?
Aktualisht, nuk ka plane konkrete për të transferuar më shumë rezerva ari nga jashtë vendit, por Bundesbank ka deklaruar se faktori kryesor në menaxhimin e këtyre rezervave mbetet siguria dhe tregtueshmëria. “Faktorët kryesorë për ruajtjen e rezervave të arit janë objektivat e sigurisë dhe mundësia e tregtimit të shpejtë të arit për të kryer transaksione ndërkombëtare,” thotë një zëdhënës i Bundesbank. Në këtë kontekst, SHBA vazhdon të mbetet një depozitë e rëndësishme për rezervat e arit gjerman.
Pse ari gjerman ruhet jashtë vendit?
Kjo praktikë ka rrënjë në rendin ekonomik botëror pas Luftës së Dytë Botërore. Pas konfiskimit të arit të Reichsbank nga aleatët, rezervat e arit të Gjermanisë ishin minimale dhe nuk u dërguan menjëherë në Gjermani, por u ruajtën kryesisht në qendrat kryesore të tregtimit të arit si SHBA, Britania e Madhe dhe Franca. Në vitet pas Luftës së Ftohtë, aspektet e sigurisë luajtën gjithashtu një rol të rëndësishëm, pasi ndikimi i Bashkimit Sovjetik arriti deri në kufirin e Gjermanisë, duke e bërë të nevojshme që rezervat të qëndronin në vende të sigurta në perëndim.
Si kontrollohen rezervat?
Për të siguruar që rezervat e arit të mbeten të paprekura dhe të sigura, Bundesbank kryen inspektime të rregullta. Ekipet e inspektorëve dërgohen në Nju Jork dhe Londër për të verifikuar shufrat e arit dhe për të krahasuar peshën dhe pastërtinë e tyre me të dhënat origjinale të bankës qendrore gjermane. Këto inspektime nuk janë penguar në asnjë moment nga institucionet depozitues, si Rezerva Federale apo Banka e Anglisë. Sipas të dhënave ndërkombëtare, autoritetet në këto vende nuk ndërhyjnë në kontrollin e këtyre rezervave.
