Një listë prej 24 emrash është bërë publike, duke treguar ekspertët që do të përfitojnë deri në 500 mijë euro për projekte të mbështetura nga Fondacioni Soros, një shifër që ka ngjallur reagime të shumta.
Në krye të kësaj skeme qëndron Fatmir Xhafaj, i cili, sipas burimeve, do të mbulojë një pagë prej 8 mijë eurosh në muaj. Avokati Altin Goxhaj publikon një listë të fondacionit Soros, të cilët përfitojnë para nga ky fondacion.
Këto shpenzime, që mbulohen nga taksapaguesit shqiptarë, po vihen në pikëpyetje për transparencën dhe drejtësinë e tyre. Kritikët ngrenë shqetësimin se një pjesë e mirë e këtyre ekspertëve janë të lidhur direkt ose indirekt me Fondacionin Soros, duke përforcuar akuzat për ndikime politike dhe mbështetje të grupeve specifike.
Lidhjet me Fondacionin Soros
Lista përfshin figura të njohura nga akademia, organizatat e shoqërisë civile dhe institucionet kërkimore. Shumë prej tyre kanë pasur ose vazhdojnë të kenë lidhje të forta me Fondacionin Soros, duke përfshirë partneritete zyrtare, bashkëpunime në projekte dhe bursa studimi.
Për shembull, Arjan Dyrmishi, Drejtor Ekzekutiv i Qendrës për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisjes (CSDG), është një partner zyrtar i Fondacionit. Po ashtu, Aurela Anastasi dhe Auron Pasha janë ndër figurat kyçe që kanë pasur bashkëpunime të ngushta me këtë fondacion ndërkombëtar.
Kritika për transparencën
Një shqetësim i madh ka të bëjë me mungesën e transparencës në përzgjedhjen e këtyre ekspertëve dhe destinacionin e fondeve. Kritikët argumentojnë se përfituesit janë të lidhur me një rrjet të ngushtë që favorizon interesa të caktuara, duke përjashtuar ekspertët e pavarur dhe profesionistët jashtë këtyre rrethave.
Lista përfshin edhe emra të rinj si Amanda Kote dhe Anxhela Bakiasi, të cilat kanë qenë të angazhuara me projekte kërkimore dhe organizata rinore. Po ashtu, figura të tjera si Ermal Frashëri dhe Gerti Shella kanë drejtuar projekte që janë cilësuar si pjesë e axhendës më të gjerë të Fondacionit Soros në Shqipëri.
Shpenzimet nën lupë
Ndërkohë që disa mund të argumentojnë se këto fonde ndihmojnë në zhvillimin e kapaciteteve kërkimore dhe promovimin e demokracisë, të tjerë ngulin këmbë se shumica e këtyre parave përdoren për interesa të ngushta politike dhe rrjete të kontrolluara.
Fatmir Xhafaj, qëndra e këtyre akuzave, po kritikohet për drejtimin e projekteve që përfshijnë një pagë mujore prej 8 mijë eurosh, një shumë që bie ndesh me standardet mesatare të pagesës në sektorin publik shqiptar.
Lista e emrave të publikuar
Lista përmban një sërë ekspertësh që përfshijnë nga menaxherë projektesh te drejtues ekzekutivë. Këtu janë disa prej tyre:
- Amanda Kote – Project Researcher në SCiDEV
- Arjan Dyrmishi – Drejtor Ekzekutiv i CSDG
- Blerta Kalavace – Partner i Idra Research & Consulting
- Gledis Gjipali – Drejtor Ekzekutiv i EMA
Në total, 24 emra janë renditur, duke përfshirë edhe individë që kanë përfituar bursa nga Soros për studime jashtë vendit, si Darinka Piqani dhe Dorian Jano.
- Amanda Kote / Project Researcher, Project Researcher SCiDEV (Soros)
- Anxhela Bakiasi / Qendra “Fuqizim-Qëndrueshmëri”, Kandidate për kryetare e FRESSH
- Arjan Dyrmishi / Drejtor Ekzekutiv i Qendrës për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisjes (CSDG), partner zyrtar i Fondacionit Soros
- Aurela Anastasi / Fondacioni Soros
- Auron Pasha / Idra Research & Consulting, partner zyrtar i Fondacionit Soros
- Avjerina Bazaj / EU Policy Hub, spinoff i Fondacionit Soros
- Blerta Kalavace / IRC/Idra Research & Consulting, partner zyrtar i Fondacionit Soros
- Blerta Tuci / Anëtare e EU Policy Hub, spinoff i Fondacionit Soros
- Darinka Piqani / bursë nga Fondacioni Soros (CEU)
- Dorian Jano / Ka punuar me Fondacionin Soros dhe CEU nëpërmjet Institute for Advanced Study – Collegium Budapest
- Eda Noçka / E angazhuar me Altri Center, Spinoff i Fondacionit Soros
- Elida Jata / Project Manager at ALTRI Center, Spinoff i Fondacionit Soros
- Erisa Proko / E angazhuar me Institutin për Zhvillim Strategjik, partner i programeve të Fondacionit Soros
- Ermal Frashëri / Drejtor i Projekteve më të rëndësishme të Fondacionit Soros dhe drejtues i Axhendës Soros për Shpopullimin e Shqipërisë
- Gerti Shella / Drejtor Ekzekutiv i INFOCIP (Qendra për Çështje të Informimit Publik) partner zyrtar i Fondacionit Soros
- Gledis Gjipali / Drejtor Ekzekutiv i Lëvizjes Europiane në Shqipëri (EMA) Spinoff i Soros
- Iris Aliaj / Project Manager, Project Manager, Center for Gender Justice Albania, partner i programeve të Fonacionit Soros
- Stela Suloti / EU Policy Hub, spinoff i Fondacionit Soros
- Keti Luarasi / Human Resource Manager and Program Coordinator Soros Foundation AlbaniaSoros Foundation Albania, Jul 2000 – Jul 2006
- Krisela Hackaj / Drejtoreshë Ekzekutive e Qendrës për Dialog dhe Integrim (CDI), bashkëpunëtor i ngushtë i Fondacionit Soros
- Mirsada Hallunaj / E angazhuar me Qendrën për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisjes (CSDG) parnter zyrtar i Fondacionit Soros
- Nirvana Deliu / Kërkuese në Lëvizjen Europiane në Shqipëri (EMA) Spinoff i Fondacionit Soros
- Stela Suloti / Anëtare e EU Policy Hub, Spinoff i Fondacionit Soros
- Teisa Kurti / Qendra ALTRI, spinoff i Fondacionit Soros
Pasojat për opinionin publik
Publikimi i kësaj liste ka ngritur pikëpyetje mbi mënyrën se si shpërndahen fondet publike dhe mbi ndikimin e Fondacionit Soros në proceset vendimmarrëse të Shqipërisë. Kritikët kërkojnë më shumë transparencë dhe një rishikim të këtyre projekteve për të garantuar që fondet të përdoren për interesa më të gjera kombëtare.
Çfarë pritet më tej?
Me rritjen e presionit publik dhe interesimit mediatik, autoritetet pritet të japin një përgjigje mbi mënyrën se si janë përzgjedhur këta individë dhe efektet që këto projekte do të kenë për zhvillimin e vendit.
Ndërkohë, mbetet për t’u parë nëse do të merren masa për të garantuar që fondet publike të shpërndahen me më shumë drejtësi dhe transparencë në të ardhmen.
