Shpyllëzimi, tharja e lumenjve, zjarret dhe ndotja po e shndërrojnë natyrën shqiptare në një pasqyrë dramatike të krizës klimatike që prek gjithë rajonin.
Një imazh i fuqishëm nga Prespa e Madhe, ku liqeni po avullon për shkak të thatësirave, shërben si metaforë e një Shqipërie që humb ngadalë ekuilibrin e saj natyror. Nga ana tjetër, përmbytjet tregojnë se uji, kur nuk kontrollohet, kthehet në shkatërrimtar të heshtur.
Në vend, toka po gërryhet çdo vit më shumë. Shpyllëzimi po zhduk pyjet që quhen mushkëritë e planetit, ndërsa pirgje me mbeturina plastike dhe zjarre masive po shkrumbojnë mijëra hektarë. Natyrës po i mungon ajri, dhe kjo shfaqet hapur në ekspozitën “As dritës së kuqe”, hapur në Tiranë nga “Faktoje”.
“Titulli i ekspozitës tregon gjendjen emergjente ku ndodhemi përballë krizës klimatike,” deklaroi Klodiana Kapo nga organizata “Faktoje”. Fotografitë që ekspozohen pasqyrojnë Shqipërinë e zhveshur, ku habitatet e kafshëve po zhduken dhe jeta e egër po largohet.
Ekspozita nuk mjaftohet vetëm me imazhe. Ajo sjell histori të gjalla të shqiptarëve që përballen me mungesën e ajrit të pastër, ndotjen e ujërave, shkatërrimin e tokës dhe rritjen e temperaturave. Këto pamje janë më shumë se art; ato janë një paralajmërim.
Ambasadori i Bashkimit Europian në Tiranë, Gonzato, theksoi se çështjet mjedisore janë të lidhura drejtpërdrejt me rrugën e integrimit europian të Shqipërisë. “Nuk mjafton vetëm miratimi i ligjeve, por duhet zbatim real i tyre. Kjo është thelbësore për kapitullin 27 të integrimit,” u shpreh ai.
Sipas tij, BE ka dhënë mbi 2 milionë euro në 15 vitet e fundit për të mbështetur Shqipërinë në përballimin e krizës klimatike, ruajtjen e biodiversitetit dhe reduktimin e ndotjes. Megjithatë, ai shtoi se masat ligjore duhen shoqëruar me veprim konkret.
Erozioni, tharja e liqeneve, moçalet e rinj dhe përhapja e zjarreve janë sinjalet e qarta që natyra po jep. Këto nuk janë probleme të largëta, por kërcënime të përditshme për jetën e qytetarëve shqiptarë.
Në fund, ekspozita është një thirrje e fortë që përgjegjësia ndaj mjedisit nuk është vetëm e institucioneve, por edhe e çdo qytetari. Ndryshimi fillon nga ndërgjegjja individuale, përpara se dëmet të bëhen të pakthyeshme.
