Shqipëria po hyn në një fazë të re të monitorimit mjedisor me miratimin e Planit Kombëtar të Monitorimit të Mjedisit 2026, i cili vendos në qendër menaxhimin dhe reduktimin e zhurmës në zonat urbane. Prej vitesh, ndotja akustike është një nga problemet më të theksuara për cilësinë e jetës, e shkaktuar kryesisht nga trafiku, veprimtaritë ekonomike dhe ritmi i shpejtë i urbanizimit.
Të dhënat e grumbulluara nga segmentet urbane tregojnë se niveli i zhurmës tejkalon shpesh kufijtë e lejuar, duke e bërë të domosdoshme një qasje të strukturuar për kontrollin akustik.
Autoritetet përgjegjëse kanë prezantuar versionin e përditësuar të Planit Kombëtar të Veprimit për Menaxhimin e Zhurmës Mjedisore, një dokument strategjik i harmonizuar me standardet e Bashkimit Europian dhe legjislacionin vendas. Plani parashikon masa të qarta ligjore dhe administrative për të garantuar respektimin e niveleve maksimale të lejuara të zhurmës, me fokus në mbrojtjen e shëndetit publik dhe përmirësimin e kushteve të jetesës në zonat më të ekspozuara.
Dokumenti mbështetet në Ligjin nr. 9774, i ndryshuar me Ligjin nr. 50/2023, dhe përcakton mënyrat e parandalimit, reduktimit dhe minimizimit të efekteve të dëmshme të zhurmës. Programi i vitit 2026 do të përfshijë matje periodike të treguesve akustikë LaeqT, çdo dy javë, me regjistrime 24 orëshe për ditën dhe natën, duke respektuar kushtet meteorologjike dhe standardet teknike të kërkuara.
Në nivel kombëtar, rrjeti i monitorimit përfshin 67 stacione të planifikuara, nga të cilat 43 janë aktualisht aktive në 11 qendra urbane, duke ofruar të dhëna të rëndësishme për vlerësimin e situatës. Përfshirja e këtij plani në agjendën e vitit 2026 konsiderohet një hap i rëndësishëm drejt harmonizimit me praktikat europiane dhe ngritjes së cilësisë së jetës në zonat urbane, ku ndikimi i zhurmës mbetet sfidë e vazhdueshme.
