Zyrtarët e Maqedonisë së Veriut kanë reaguar ashpër ndaj një deklarate të liderit të ekstremit të djathtë bullgar, Kostadin Kostadinov, i cili sugjeroi bashkimin e Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë në një shtet të vetëm.
Deklarata u lidh me një krahasim të bërë nga presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, për bashkimin e SHBA-së me Kanadanë, duke nxitur reagime të fuqishme nga Shkupi.
Kostadinov, lider i partisë Rilindja (Prerodbas) dhe deputet në Kuvendin Popullor të Bullgarisë, deklaroi se dy vende me “histori, origjinë, gjuhë dhe popull të përbashkët” duhet të bashkohen. Kjo retorikë shkaktoi zemërim në Maqedoninë e Veriut, ku presidentja Gordana Silanovska-Davkova e cilësoi atë si “të turpshme dhe të pandershme”. Sipas saj, deklarata të tilla përbëjnë një mosrespektim dhe mosnjohje të sovranitetit të vendit.
Ministria për Punë dhe Tregti të Jashtme e Maqedonisë së Veriut dënoi deklaratën e Kostadinovit, duke theksuar se ajo shpreh “pretendime territoriale të qarta” ndaj Maqedonisë së Veriut. Reagimi i ministrisë theksoi se qëndrime të tilla bien ndesh me parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe minojnë përpjekjet për marrëdhënie të mira fqinjësore.
Në të njëjtën linjë, deputeti Venko Filipçe, lider i opozitës nga Lidhja Socialdemokrate (LSDM), kërkoi që autoritetet bullgare të distancohen qartë nga deklaratat e Kostadinovit. Ai gjithashtu i bëri thirrje Bashkimit Evropian që të dënojë qëndrimet e tilla, duke theksuar se ato cenojnë të drejtat universale dhe vlerat evropiane.
Deklaratat e Kostadinovit erdhën në një periudhë të tensionuar mes dy vendeve, ku çështjet historike, gjuhësore dhe identitare kanë qenë në qendër të përplasjeve. Bullgaria ka bllokuar procesin e anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian, duke kërkuar njohjen kushtetuese të pakicës bullgare si një pakicë kombëtare.
Ndërkohë, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, ka propozuar një zgjidhje kompromisi për ndryshimet kushtetuese, duke sugjeruar zbatimin e shtyrë të tyre, ide që është kundërshtuar nga BE-ja.
Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme të BE-së, në Samitin BE-Ballkani më 19 dhjetor 2024, i ka bërë thirrje Shkupit të përshpejtojë këto ndryshime, duke përfshirë minoritetin bullgar në Kushtetutë, si një hap kyç për avancimin drejt anëtarësimit në BE.
Marrëveshja e Prespës me Greqinë dhe Traktati i Miqësisë me Bullgarinë, dy dokumente të rëndësishme, kanë synuar të forcojnë marrëdhëniet rajonale dhe të lehtësojnë integrimin euroatlantik të Maqedonisë së Veriut. Megjithatë, realizimi i ndryshimeve kushtetuese mbetet sfidë, pasi kërkon një shumicë prej dy të tretash në parlamentin e vendit.
Deklaratat provokuese nga politikanët bullgarë, si ato të Kostadinovit, rrezikojnë të përkeqësojnë situatën dhe të minojnë përpjekjet për stabilitet dhe bashkëpunim në rajon. Ndërsa tensionet vazhdojnë, Bashkimi Evropian dhe komuniteti ndërkombëtar janë të thirrur të luajnë një rol më aktiv për të siguruar respektimin e sovranitetit dhe të drejtës ndërkombëtare.
