Mistral AI, startup-i francez i inteligjencës artificiale, po fiton terren në tregun global duke ofruar modele të hapura dhe shërbime që sfidojnë rivalët amerikanë.
Mistral AI, kompania që qëndron pas asistentit digjital “Le Chat” dhe disa modeleve themelore të inteligjencës artificiale, është vlerësuar si një nga startup-et më premtuese të Francës dhe ndoshta i vetmi rival serioz evropian për OpenAI. Sipas burimeve, ajo po negocion një raund të ri investimesh që do ta çonte vlerën e saj në 14 miliardë dollarë, nga 6 miliardë në qershor 2024.
Presidenti francez Emmanuel Macron, gjatë një interviste televizive përpara Samitit të Veprimit për AI në Paris, ftoi qytetarët të përdorin “Le Chat” në vend të ChatGPT, duke e cilësuar Mistral AI si një shembull të inovacionit vendas.
E themeluar në vitin 2023, kompania ofron modele open-source me synimin për t’i vendosur teknologjitë më të avancuara të AI “në duart e të gjithëve”. Slogani i saj nënvizon qasjen e hapur, në kontrast me politikën më të mbyllur të OpenAI. “Le Chat” arriti një milion shkarkime vetëm dy javë pas lançimit në iOS dhe Android, duke u renditur e para në App Store në Francë.
Në korrik 2025, Mistral AI përmirësoi “Le Chat” me funksione të reja si “deep research”, aftësi shumëgjuhëshe të avancuara dhe redaktim imazhesh, ndërsa shtoi opsionin “Projects” për organizimin e bisedave dhe dokumenteve. Në shtator 2025, ai fitoi edhe aftësinë për të mbajtur mend bisedat e mëparshme falë funksionit “Memories”.
Portofoli i Mistral AI përfshin modele si Mistral Large 2, Pixtral Large, Magistral, Mistral Medium 3 për kodim dhe STEM, si dhe Voxtral – modeli i parë audio open-source. Gjithashtu ka zhvilluar Devstral për programim me licencë Apache 2.0, Mistral OCR për njohje të tekstit nga PDF dhe Codestral për gjenerim kodi.
Themeluesit – Arthur Mensch (ish-Google DeepMind), Timothée Lacroix dhe Guillaume Lample (ish-Meta) – kanë pasur mbështetjen e figurave të njohura si Jean-Charles Samuelian-Werve, Charles Gorintin dhe ish-ministri Cédric O. Ky i fundit ka shkaktuar polemika për shkak të lidhjeve të tij të mëparshme politike.
Jo të gjitha modelet e Mistral AI janë të hapura. Modelet kryesore komerciale nuk ofrojnë akses të plotë në peshat e tyre, ndërsa disa modele hulumtuese si Mistral NeMo, të zhvilluara me Nvidia, janë publikuar falas. Kompania fiton të ardhura përmes planeve me pagesë për “Le Chat” dhe licencimit të modeleve për bizneset.
Marrëveshjet strategjike përfshijnë bashkëpunimin me Microsoft, AFP, ushtrinë franceze, IBM, Orange, Stellantis, si dhe krijimin e “Mistral Compute” – një platformë evropiane për AI me mbështetjen e Nvidia dhe Bpifrance. Në korrik 2025, Mistral nisi iniciativën “AI for Citizens” për modernizimin e shërbimeve publike përmes AI.
Deri në shkurt 2025, kompania kishte siguruar rreth 1 miliardë euro financime nga investitorë si Lightspeed, Andreessen Horowitz, Microsoft, Nvidia dhe Samsung Ventures. Aktualisht, sipas Bloomberg, Mistral është pranë një investimi prej 2 miliardë eurosh me vlerësim pas tregut prej 14 miliardë dollarësh.
Në aspektin rregullator, CEO Mensch ka kërkuar nga BE shtyrjen e hyrjes në fuqi të detyrimeve të Aktit Evropian për AI me dy vjet, por Komisioni Evropian nuk e ka pranuar. Ndërkohë, ai ka theksuar se Mistral nuk është në shitje, por synon një IPO në të ardhmen, për të ruajtur pavarësinë dhe për të justifikuar vlerësimin e lartë në treg.
