Numri i duhanpirësve në Francë ka rënë ndjeshëm në dhjetë vitet e fundit, por ndryshimet shfaqin kontraste të forta sociale.
Gjatë periudhës 2014-2024, Franca ka regjistruar një ulje të dukshme të numrit të duhanpirësve të përditshëm. Sipas të dhënave më të fundit nga “Santé publique France”, rreth katër milion persona më pak konsumojnë duhan çdo ditë krahasuar me dhjetë vite më parë. Aktualisht, duhanpirësit përbëjnë rreth një të katërtën e popullsisë së moshës 18-75 vjeç, një rënie e konsiderueshme krahasuar me periudhën e pandemisë, kur shifrat qëndronin mbi 30%.
Të dhënat tregojnë se edhe përdorimi i përditshëm i duhanit ka pësuar tkurrje të ndjeshme. Në vitin 2014, rreth 28.6% e popullsisë tymoste çdo ditë, ndërsa në vitin 2024 ky tregues zbriti në 18.2%. Kjo përkthehet në miliona qytetarë që kanë braktisur gradualisht zakonet e tyre të mëparshme, raporton franceinfo.
Autoritetet shëndetësore e cilësojnë këtë zhvillim si një “përparim madhor”. Ato theksojnë se rezultatet janë fryt i masave të vazhdueshme kundër duhanit dhe i fushatave të ndërgjegjësimit të ndërmarra ndër vite. Caroline Semaille, drejtore e Santé publique France, deklaroi se ky tregim vërteton se politikat parandaluese japin efekt real në shëndetin publik.
Lufta ndaj duhanit në Francë ka një histori të gjatë. Ajo nisi në vitin 1976 me kufizimet e para reklamuese nën ligjin Veil. Në vitet 2000, masat u shtrënguan me ndalimin e duhanit në ambientet publike në vitin 2007, ndalimin e shitjes për të miturit në vitin 2009 dhe paketimin neutral në vitin 2017.
Megjithatë, masa që konsiderohet më ndikuesja është rritja graduale e çmimit të pakos së duhanit. Ndër vite, kjo është shoqëruar me një përgjysmim të shitjeve të duhanit në vend, sidomos mes viteve 2000 dhe 2020. Kjo strategji ka rezultuar më e efektshmja sipas organizatave shëndetësore.
Por dinamika nuk është njësoj për të gjithë. Rënia e konsumit nuk ka ecur njësoj në të gjitha shtresat dhe rajonet. Punëtorët tymosin dyfish më shumë se punonjësit e profesioneve drejtuese. Po ashtu, personat pa arsim të lartë rezultojnë me përqindje më të lartë duhanpirjeje sesa ata me diploma universitare.
Edhe rajonet paraqesin dallime të mëdha. Në Francën kontinentale, norma e duhanpirësve të përditshëm te moshat 18-79 vjeç luhatet nga 14.6% në Ile-de-France deri në 20.9% në Provence-Alpes-Côte d’Azur. Ndërkohë, në territoret përtej detit, përqindja është dukshëm më e ulët, si në Martinikë ku arrin vetëm 9.5%.
Megjithëse shifrat tregojnë përmirësim, Franca ende përballet me sfida të mëdha. Duhanpirja është ende shkaku kryesor i vdekjeve të parandalueshme në vend, me rreth 75 mijë humbje jete çdo vit, që përbën rreth 13% të vdekjeve të përgjithshme.
Për më tepër, Franca mbetet ndër vendet e Bashkimit Europian me nivelet më të larta të konsumit të duhanit. Për ta ulur më tej këtë përqindje, ekspertët rekomandojnë ndërhyrje të mëtejshme të synuara tek grupet më të ekspozuara, duke kombinuar mbështetjen shëndetësore dhe politikat sociale.
Ndaj pavarësisht progresit të dukshëm, rruga drejt një shoqërie pa duhan mbetet ende e gjatë dhe kërkon këmbëngulje të vazhdueshme.
