Shqipëria po përjeton një periudhë të shpejtë plakjeje të popullsisë, një fenomen që ka filluar të ndikojë rëndë në strukturën e shoqërisë dhe në shërbimet që i ofrohen individëve të moshuar.
Sipas të dhënave të Censit 2023, mosha mesatare e popullsisë është rritur në 42.5 vjet, një rritje prej 7 viteve krahasuar me vitin 2011, duke treguar një plakje të vazhdueshme të shoqërisë. Ky trend është i lidhur ngushtë me faktorë të ndryshëm si lindjet e ulëta, rritja e jetëgjatësisë dhe emigracioni i madh.
Një nga shënjat më të dukshme të plakjes është rritja e numrit të individëve mbi 65 vjeç, të cilët tashmë përbëjnë 19.7% të popullsisë, krahasuar me 11.3% që ishte në vitin 2011. Ky ndryshim ka ndikuar edhe në raportet e varësisë, me një rritje të varësisë së të moshuarve dhe një rënie të varësisë së të rinjve. Kjo ka ndikuar jo vetëm në strukturën e shoqërisë, por gjithashtu në kërkesën për shërbime sociale dhe përkujdesje për të moshuarit.
Përkundër kësaj, Shqipëria ka pasur një mungesë të theksuar të infrastrukturës dhe shërbimeve për të moshuarit. Një pjesë e madhe e këtij problemi është mungesa e azileve dhe e qendrave të kujdesit për të moshuarit, të cilat janë të pakta dhe shpesh të pamjaftueshme për të përballuar kërkesat e rritura. Aktualisht, Shqipëria ka vetëm 39 qendra për të moshuar, ndërkohë që janë të paktë edhe bizneset që investojnë në këtë sektor, pasi kërkesa për shërbime është shumë më e lartë.
Për më tepër, të dhënat e Censit 2023 tregojnë se një numër i madh i të moshuarve jetojnë vetëm, me 64,375 individë mbi 60 vjeç që nuk kanë asnjë formë mbështetjeje nga familja. Kjo situatë ka shkaktuar shqetësime të mëdha për mungesën e mbështetjes sociale dhe përkujdesjes për këto individë, që shpesh ndodhen në kushte të vështira ekonomike dhe shëndetësore.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm është furnizimi me produkte dhe pajisje të nevojshme për të moshuarit. Tregu shqiptar i veshjeve dhe pajisjeve për këtë grupmoshë është ende shumë i kufizuar, me mundësi të pakta për produktet që i përshtaten nevojave të veçanta të të moshuarve. Kjo e bën shumë të vështirë për ata që jetojnë vetëm ose për familjet që kujdesen për të moshuarit e tyre, të sigurojnë paisjet që i nevojiten për një jetë më të lehtë dhe të pavarur.
Përballë kësaj situate, shumë individë dhe organizata kanë shprehur shqetësimin e tyre dhe kanë kërkuar investime më të mëdha në sektorin e shërbimeve sociale për të moshuarit. Mungesa e një infrastrukture të duhur dhe e shërbimeve të nevojshme për këtë grupmoshë është një problem që kërkon zgjidhje urgjente, në mënyrë që të sigurohet një jetesë më e denjë dhe më e sigurt për ata që kanë kontribuar gjatë gjithë jetës së tyre.
Duke parë se sa shpejt po rritet numri i të moshuarve dhe duke pasur parasysh strukturën e re demografike të Shqipërisë, është e qartë se qeveria dhe institucionet e tjera duhet të rrisin angazhimin dhe investimet në krijimin e infrastrukturës dhe shërbimeve të nevojshme për këtë kategori. Kjo është një mundësi për të siguruar një të ardhme më të mirë për të moshuarit shqiptarë dhe për të përballuar sfidat e plakjes së popullsisë në vitet që vijnë.
