Pesë vjet më parë, më 11 janar 2020, bota u përball me vdekjen e parë të regjistruar nga koronavirusi SARS-CoV-2, një virus i panjohur deri atëherë, që do të ndryshonte përfundimisht jetën e njerëzimit. Në këtë përvjetor, ekspertët pyesin: Sa më e përgatitur është bota sot për një pandemi të re?
Përgatitja Globale: Mes Përparimit dhe Mangësive
Në një deklaratë të dhjetorit, kreu i Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), Tedros Adhanom Ghebreyesus, dha një përgjigje të përzier. “Po dhe jo,” u shpreh ai kur u pyet nëse bota është më e përgatitur për pandemitë. Ghebreyesus theksoi se pavarësisht mësimeve të rëndësishme të nxjerra dhe hapave për të forcuar sistemet globale të shëndetësisë, ende ekzistojnë dobësi strukturore dhe pabarazi të theksuara.
Maria Van Kerkhove, drejtuese e Departamentit të Përballimit të Epidemisë dhe Pandemisë në OBSH, paralajmëroi se kërcënimi i një pandemie të re është çështje kohe. Sipas saj, ndërsa disa përmirësime janë bërë, sidomos pas pandemisë së Covid-19 dhe gripit të vitit 2009, bota ende nuk është e përgatitur si duhet për një shpërthim masiv të një sëmundjeje të re.
Mangësitë në Aksesin ndaj Burimeve
Një tjetër sfidë kryesore, sipas Panelit të Pavarur për Përgatitjen dhe Reagimin ndaj Pandemive, është pabarazia në aksesin ndaj vaksinave dhe ilaçeve. Gjatë pandemisë së Covid-19, shumë vende të varfra mbetën të fundit në radhë për të marrë vaksina, një problem që ende nuk është zgjidhur plotësisht. Ky panel ka kritikuar mungesën e një qasjeje të barabartë dhe të shpejtë në shpërndarjen globale të burimeve jetike.
Ekspertët: Ende Skepticizëm
Epidemiologia amerikane Meg Scheffer ndan një vlerësim skeptik mbi përgatitjen globale. “Të jem e sinqertë, jo, nuk mendoj se jemi më të përgatitur sesa ishim me Covid-in,” deklaroi ajo. Ajo thekson se autoritetet shëndetësore globale ende nuk kanë arritur të krijojnë një sistem të shpejtë dhe efikas për mbledhjen dhe shkëmbimin e informacionit mbi patogjenët e rinj.
Mësimet nga Covid-19
Përvoja me Covid-19 ka nxjerrë në pah rëndësinë e bashkëpunimit ndërkombëtar, shkencës dhe komunikimit të shpejtë. Vaksinat mARN u zhvilluan me një shpejtësi rekord, duke shpëtuar miliona jetë. Megjithatë, dështimet në fazat e hershme të shpërthimit dhe shpërndarja e pabarabartë e burimeve mbeten pengesa që ende kërkojnë adresim.
Çfarë Duhet të Ndryshojë?
Ekspertët theksojnë nevojën për një sistem të përbashkët global për zbulimin dhe monitorimin e patogjenëve, investime të qëndrueshme në kujdesin shëndetësor dhe një qasje të barabartë ndaj burimeve mjekësore. Ndërsa bota ka përfituar nga disa përmirësime të dukshme, mungesa e përgatitjes gjithëpërfshirëse mbetet një shqetësim i madh.
A Jemi Gati për Sfida të Reja?
Në pesëvjetorin e vdekjes së parë nga Covid-19, një gjë mbetet e qartë: ndërsa bota ka bërë përparime, ende ekzistojnë boshllëqe kritike që duhet të plotësohen për t’u përballur me një pandemi tjetër. Këto mangësi nuk janë thjesht një sfidë teknologjike apo shkencore, por edhe një provë e aftësisë së njerëzimit për të vepruar së bashku në një botë gjithnjë e më të ndërlidhur.
