Kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, ka bërë të ditur se planifikon të ftojë kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, për një vizitë zyrtare në Hungari.
Deklarata e Orban vjen pas lajmit për fletarrestimin ndërkombëtar të lëshuar nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJNP) ndaj Netanyahut dhe disa liderëve të tjerë për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në konfliktin në Gazë. Orban theksoi se Hungaria nuk do ta zbatojë këtë fletarrestim.
Në një intervistë për radion shtetërore, Orban e përshkroi vendimin e GJNP-së si një “gabim” dhe shtoi se Netanyahu mund të vizitojë Hungarinë pa asnjë shqetësim për sigurinë e tij. “Do ta ftoj kryeministrin e Izraelit dhe do ta siguroj që vendimi i gjykatës nuk do të zbatohet në Hungari,” tha ai, duke nënvizuar qëndrimin e tij kundërshtues ndaj fletarrestimeve.
Kjo lëvizje është pjesë e një marrëdhënieje të gjatë politike mes Orbanit dhe Netanyahut, që daton që nga viti 2010 kur Orbani dhe partia e tij, Fidesz, erdhën në pushtet. Në fakt, Netanyahu vizitoi Budapestin në vitin 2017, dhe nga ajo kohë marrëdhëniet mes dy liderëve janë forcuar dukshëm.
Vendimi i Gjykatës së Hagës
Vendimi i GJNP-së ka ndezur debate të ashpra ndërkombëtare. Liderët izraelitë dhe Shtëpia e Bardhë e kanë dënuar ashpër vendimin, ndërsa Josep Borrell, përfaqësuesi i BE-së për politikën e jashtme, deklaroi se të gjitha vendet anëtare të BE-së duhet ta respektojnë dhe zbatojnë atë.
Megjithatë, brenda Bashkimit Evropian, qëndrimet janë të ndara. Hungaria dhe Republika Çeke janë ndër përkrahësit më të fortë të Izraelit, duke e cilësuar vendimin si të gabuar. Nga ana tjetër, vende si Spanja dhe Irlanda theksojnë mbështetjen e tyre për palestinezët dhe përpjekjet ndërkombëtare për drejtësi.
Ministria e Jashtme e Çekisë ka deklaruar se Praga do të respektojë detyrimet ndërkombëtare, por kryeministri Petr Fiala ka kritikuar fletarrestimin. Ai e quajti vendimin “të pavend” dhe argumentoi se ai minon besueshmërinë e gjykatës, duke i vendosur përfaqësuesit e një shteti demokratik në të njëjtin nivel me liderët e një organizate terroriste.
Deklarata e Orbanit
Në këtë kontekst, deklarata e Orbanit për të mos zbatuar fletarrestimin ndaj Netanyahut e vendos Hungarinë në një pozitë të veçantë brenda BE-së. Ky veprim është në përputhje me politikën e tij të jashtme, e cila shpesh bie në kundërshtim me normat e përbashkëta të BE-së.
Në anën tjetër, ftesa e Orbanit për Netanyahun mund të shihet edhe si një përpjekje për të forcuar marrëdhëniet ndërkombëtare të Hungarisë me Izraelin, një partner strategjik për Budapestin. Kjo lëvizje gjithashtu i dërgon një mesazh të fortë komunitetit ndërkombëtar për mbështetjen e tij të palëkundur ndaj Izraelit në një kohë sfiduese.
Teksa situata zhvillohet, ftesa e Orbanit mund të provokojë reagime nga partnerët e tjerë evropianë dhe nga komuniteti ndërkombëtar. Përkrahja për Netanyahun mund të shihet si një veprim që sfidon autoritetin e GJNP-së, por për Orbanin, ky është një hap i qëndrueshëm drejt përforcimit të një aleance të fortë me një nga partnerët më të afërt të Hungarisë në Lindjen e Mesme.
E ardhmja do të tregojë nëse kjo ftesë do të forcojë pozitat e dy liderëve në arenën ndërkombëtare apo do të çojë në tensione të mëtejshme mes Hungarisë dhe vendeve të tjera të BE-së që mbështesin vendimin e GJNP-së. Për momentin, megjithatë, është e qartë që Orban qëndron fuqishëm përkrah Netanyahut në këtë kohë sfiduese.
