Në orën 03:00 të mëngjesit të 26 tetorit, akrepat kthehen 60 minuta pas, duke na dhënë një orë më shumë gjumë, por pasditet do të errësohen më herët.
Të shtunën në mbrëmje dhe në orët e para të së dielës, Shqipëria do t’i thotë lamtumirë orës verore për t’u rikthyer në orën diellore. Saktësisht në orën 03:00, akrepat do të lëvizin një orë pas, duke e vendosur kohën në 02:00. Ky ndryshim, që ndodh çdo fund tetori, i jep qytetarëve një orë shtesë gjumi, por gjithashtu shënon edhe fillimin e ditëve më të shkurtra me dritë natyrale.
Ora diellore do të mbetet në fuqi deri më 29 mars 2026, kur vendi do të kthehet sërish në orën verore. Qëllimi i këtij ndryshimi është të shfrytëzohen në mënyrë më efikase orët me dritë natyrale gjatë mëngjesit, duke kursyer energji elektrike dhe reduktuar përdorimin e ndriçimit artificial.
Në praktikë, në fund të tetorit ndodh gjithmonë ky rikthim: akrepat kthehen një orë pas, gjë që bën që mëngjeset të jenë më të ndritshme dhe mbrëmjet të errësohen më shpejt. Ekspertët vërejnë se ky ndryshim mund të ndikojë përkohësisht në ritmin biologjik të trupit, pasi trupi duhet të përshtatet me dritën dhe gjumin në orare të reja.
Disa studime kanë treguar se ndërrimi i orës mund të shkaktojë për disa ditë lodhje, pagjumësi, nervozizëm dhe vështirësi për t’u përqendruar. Megjithatë, efekti zakonisht është i përkohshëm dhe organizmi përshtatet pas disa ditësh.
Në Evropë, ndryshimi sezonal i orës ka një histori të gjatë. Ai u aplikua fillimisht gjatë Luftës së Parë Botërore për të kursyer energji, më pas u rikthye gjatë Luftës së Dytë dhe u bë praktikë e zakonshme në vitet ’70, pas krizës së naftës.
Në vitin 2001, Bashkimi Evropian e standardizoi këtë proces për të gjitha shtetet anëtare, duke vendosur ndryshimin e orës dy herë në vit – në mars dhe në tetor. Megjithatë, prej vitesh ka një debat të gjallë mbi nevojën për ta hequr këtë praktikë.
Në vitin 2018, Komisioni Evropian nën drejtimin e Jean-Claude Juncker propozoi ndërprerjen e ndryshimit gjashtëmujor të orës. Nga 4.6 milionë qytetarë që morën pjesë në konsultimin publik, 84% kërkuan heqjen e kësaj mase, duke argumentuar se ajo ndikon negativisht në shëndet dhe nuk sjell më kursime të dukshme energjie.
Edhe pse propozimi gjeti mbështetje të gjerë, ai nuk u zbatua pasi kërkon miratimin përfundimtar nga Këshilli dhe Parlamenti Evropian. Deri më sot, ndryshimi i orës vazhdon të zbatohet në të gjithë kontinentin, përfshirë edhe Shqipërinë.
Për shumë qytetarë, rikthimi i orës diellore nënkupton një mëngjes më të ndritshëm, por edhe një pasdite më të shkurtër. Megjithëse për disa kjo mund të jetë thjesht një çështje teknike, për të tjerë përbën një ndryshim që ndikon ritmin e përditshëm të jetës, nga mënyra si zgjohemi, deri te ora kur ndjejmë se dita përfundon.
