Pas një vale të shpejtë faljesh dhe dënimesh të ndërprera, Donald Trumpi po përballet me tensione të brendshme në Shtëpinë e Bardhë, ndërsa zyrtarët përpiqen të ndalojnë ndikimet dhe përfitimet e palëve të treta në procesin e faljeve presidenciale.
Që në ditët e para të mandatit të tij të dytë, Donald Trump nisi një seri faljesh presidenciale që rikthyen debatin mbi përdorimin e kësaj fuqie të pakufizuar. Fillimisht, ai fali rreth 1,500 personat e akuzuar për sulmin ndaj Kapitolit më 6 janar 2021, duke e quajtur dikur fuqinë e faljes “një gjë të bukur”.
Në muajt pasues, Trump vijoi me dhjetëra falje dhe ulje dënimesh, duke arritur në 73 akte mëshirash deri në fund të majit, raporton NBC News. Por më pas procesi u pezullua papritur. Burime nga Shtëpia e Bardhë konfirmuan se ndërprerja erdhi pas shqetësimeve për përpjekje të palëve të jashtme për të përfituar financiarisht nga faljet.
Shefja e kabinetit, Susie Wiles, luajti një rol vendimtar në ndalimin e këtyre praktikave. Ajo reagoi ashpër ndaj raportimeve se lobistë dhe konsulentë po ofronin “akses” te faljet e presidentit me tarifa të larta. Sipas burimeve, Wiles vendosi të ashpërsojë procedurat dhe të kufizojë çdo ndikim të jashtëm në vendimet e faljeve.
Tensionet u shtuan pas një raporti të Bloomberg që zbulonte një tentativë për të siguruar falje për biznesmenin e kriptomonedhave Roger Ver në këmbim të 30 milionë dollarëve. Shtëpia e Bardhë mohoi çdo përfshirje, por rasti shkaktoi alarm të brendshëm. Pak javë më vonë, Ver nënshkroi një marrëveshje me drejtësinë për të shmangur ndjekjen penale për evazion fiskal.
Në të njëjtën periudhë, NBC News raportoi se disa lobistë kishin marrë oferta deri në 5 milionë dollarë për të ndikuar në çështje faljeje. Një bashkëpunëtor i ish-senatorit Bob Menendez dyshohet se ka paguar 1 milion dollarë për të siguruar falje, pagesë e cila në dokumentet zyrtare u përshkrua si “lehtësim ekzekutiv”.
Pas disa muajsh qetësie, faljet rifilluan. Trump uli dënimin shtatëvjeçar të ish-deputetit George Santos dhe fali Changpeng Zhao, themeluesin e Binance, i cili ishte dënuar për lehtësimin e pastrimit të parave. Sipas zëdhënëses Karoline Leavitt, Zhao ishte “ndëshkuar padrejtësisht” nga administrata e Bidenit.
Burime pranë Shtëpisë së Bardhë thanë se Wiles dhe këshilltari ligjor David Warrington po koordinojnë personalisht çdo listë kandidatësh për falje. Procesi përfshin një kontroll të plotë nga zyra ligjore dhe rishikim nga “carja e faljeve” Alice Johnson, e njohur për rolin e saj në reformën e drejtësisë gjatë mandatit të parë të Trump.
Ndërkohë, kritikët theksojnë se shumica e faljeve të Trump favorizojnë figura të njohura dhe aleatë politikë, nga ish-guvernatori Rod Blagojevich te ish-partneri i biznesit të Hunter Biden, Devon Archer. Profesor Marc Osler nga Universiteti i Shën Thomas tha se “procesi aktual është i mbyllur dhe jo transparent, duke anashkaluar mijëra kërkesa zyrtare të dorëzuara përmes sistemit ligjor”.
Megjithatë, Shtëpia e Bardhë ngul këmbë se çdo kërkesë “analizohet me seriozitet të plotë” dhe se “vendimet e faljes merren personalisht nga Presidenti Trump”. Ai shpesh ka shprehur simpati për ata që, sipas tij, janë “trajtuar padrejtësisht nga sistemi i drejtësisë”.
Një nga rastet më të debatueshme mbetet ai i George Santos, i cili u lirua pas vetëm tre muajsh burg, ndonëse kishte pranuar fajin për mashtrime financiare. Ligjvënësit republikanë që kishin votuar për përjashtimin e tij nga Kongresi kritikuan vendimin, duke e cilësuar “një goditje ndaj drejtësisë”.
Ndërsa procesi i faljeve po rifillon, disa burime sugjerojnë se Trump mund të lëshojë vendime të reja në data simbolike si 4 Korriku apo Dita e Punës. Megjithatë, çështje të ndjeshme si ajo e muzikantit Pras Michel apo e producentit Sean “Diddy” Combs mbeten pezull, ndërkohë që Shtëpia e Bardhë mohon çdo “lëvizje zyrtare” në favor të tyre.
Trump e sheh veten si njeri që ndreq padrejtësi, por shumë e akuzojnë për selektivitet dhe ndikim politik. Përballë kësaj kritike, mbetet për t’u parë nëse administrata do të arrijë të balancojë fuqinë absolute të faljes me transparencën që kërkon opinioni publik.
