Thesari Amerikan ka prezantuar dizajnin paraprak të një monedhe 1-dollarëshe me figurën e Donald Trump, që synon të përkujtojë 250-vjetorin e Pavarësisë Amerikane në vitin 2026. Por ideja ka ndezur menjëherë polemika ligjore dhe politike.
Departamenti i Thesarit të Shteteve të Bashkuara publikoi një dizajn paraprak për një monedhë të re 1-dollarëshe ku në anën e përparme paraqitet portreti i presidentit Donald Trump me mbishkrimin “Liberty” dhe datat “1776–2026”. Ky projekt u bë publik nga Thesarmbajtësi Brandon Beach në platformën X dhe më pas nga vetë Thesari Amerikan.
Monedha është menduar si pjesë e festimeve për 250-vjetorin e shpalljes së Pavarësisë së SHBA-së më 4 korrik 2026. Në anën tjetër të monedhës, Trump shihet duke ngritur grushtin me mbishkrimin “fight, fight, fight”, një frazë që ai përdori pas atentatit të dështuar kundër tij në vitin 2024. Në sfond shfaqet flamuri amerikan.
Një zëdhënës i Thesarit deklaroi se dizajni nuk është ende përfundimtar, por theksoi se “reflekton shpirtin qëndrestar të demokracisë amerikane përballë sfidave të mëdha”. Kjo nismë, megjithatë, ka hapur debate për legalitetin e përdorimit të portretit të një presidenti të gjallë.
Ligji amerikan i vitit 2020 lejon që në vitin 2026 të prodhohen monedha që simbolizojnë përvjetorin e Pavarësisë, por ndalon shprehimisht përdorimin e portreteve “të ndonjë personi të gjallë apo të vdekur” në anën e pasme të tyre. Ky detaj ka sjellë konfuzion mes juristëve dhe komentuesve politikë.
Sipas disa ekspertëve, dizajni i propozuar nuk bie ndesh me ligjin pasi paraqet një figurë të plotë, jo një bust apo portret “kokë e shpatulla”, siç përcakton ndalimi. Por të tjerë argumentojnë se përfshirja e imazhit të Trump-it, qoftë edhe në këtë formë, bie ndesh me frymën e rregullit historik që ndalon paraqitjen e personave të gjallë në monedha.
Ligji i vitit 1866 ndalon përdorimin e portreteve të personave të gjallë në kartëmonedha, por ai zbatohet vetëm për paratë e shtypura nga Byroja e Gdhendjeve dhe Shtypjes, jo për monedhat metalike. Ndërkohë, një dispozitë tjetër e vitit 1792, e ndryshuar disa herë nga Kongresi, ndalon që monedhat presidenciale të përmbajnë imazhe të presidentëve të gjallë, por kjo vlen vetëm për serinë e veçantë të monedhave që nderojnë presidentët amerikanë.
Historikisht, përvjetori i 200-të i Pavarësisë në vitin 1976 u shënua me një konkurs kombëtar, ku u zgjodh një dizajn me kambanën e Lirisë dhe hënën në anën e pasme, ndërsa përpara mbante figurën e ish-presidentit Dwight D. Eisenhower, i ndarë nga jeta në vitin 1969.
Kur u pyet nëse Trump ishte informuar për dizajnin e ri, zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Karoline Leavitt, tha se “nuk jam e sigurt nëse ai e ka parë, por jam e bindur se do ta pëlqejë”. Debati për monedhën pritet të vazhdojë ndërsa Thesari përgatitet për zgjedhjen e dizajnit final që do të simbolizojë gjysmëshekullorin e dytë të Pavarësisë së SHBA-së.
