Ministria e Arsimit mohoi çdo rol në projektin “Smart City”, duke i lënë të pambrojtura shqetësimet për privatësinë dhe shpenzimet e fryra për kamerat inteligjente në shkolla.
Ministria e Arsimit dhe Sportit është distancuar plotësisht nga projekti “Smart City”, megjithëse ky përfshin instalimin e kamerave inteligjente dhe detektorëve në 20 shkolla publike. Ky qëndrim vjen në një kohë kur shpenzimet për projektin janë rritur në mënyrë drastike dhe transparenca mbetet e munguar.
Në një përgjigje për BIRN, Ministria tha se ligji që ratifikoi huanë me Fondin e Zhvillimit të Abu Dhabit e përcakton Ministrinë e Brendshme si organin përgjegjës për zbatimin e projektit. Kjo deklaratë bie ndesh me pretendimet e mëparshme të Ministrisë së Brendshme, e cila tha se konsultimet me prindërit janë kryer përmes Ministrisë së Arsimit.
Ministria e Arsimit nuk dha asnjë sqarim konkret mbi këto konsultime të pretenduara, duke lënë të kuptohet se nuk ka pasur asnjë rol real në proces, pavarësisht se bëhet fjalë për një projekt që prek drejtpërdrejt institucionet arsimore.
Projekti, i cilësuar me “rëndësi kombëtare” nga qeveria, parashikon vendosjen e mijëra kamerave inteligjente në hapësira publike, përfshirë rrugët dhe 20 shkolla si pjesë e një testimi pilot. Fillimisht me një buxhet prej 60 milionë dollarësh, kostoja është rritur në 118.5 milionë pa asnjë shpjegim publik të rritjes.
Për zbatimin e projektit është kontraktuar kompania “Presight AI”, pjesë e grupit G42 me bazë në Emiratet e Bashkuara Arabe, e cila ka ngritur shqetësime edhe në Kongresin e SHBA për lidhjet e saj me Kinën. Ky fakt shton dyshimet mbi transparencën dhe sigurinë e të dhënave që do të mblidhen.
Ekspertët e të drejtave digjitale paralajmërojnë se ky projekt është një ndërhyrje e rrezikshme në privatësinë e qytetarëve, e cila mund të çojë në mbikëqyrje masive pa garanci ligjore të mjaftueshme.
Ministria e Brendshme është përpjekur të zbusë kritikat duke thënë se kamerat do të vendosen vetëm në ambientet e jashtme të shkollave, me qëllim sigurimin e nxënësve dhe stafit. Por kritikët theksojnë se kjo nuk shmang rrezikun e përpunimit dhe shpërdorimit të të dhënave.
Një raport i mëhershëm i BIRN-it ka zbuluar se shumica e shkollave të përzgjedhura tashmë kanë sisteme kamerash funksionale, duke ngritur dyshime mbi nevojën reale për një investim të tillë dhe mbi motivet pas tij.
Shpenzimi i miliona dollarëve për pajisje që në disa raste janë të panevojshme, ndërkohë që mungojnë investime bazike në infrastrukturën dhe cilësinë e mësimdhënies, shihet nga shumë si një abuzim flagrant me fondet publike.
Në thelb, projekti “Smart City” po zbatohet në kushte të mungesës së transparencës, pa një proces të qartë konsultimi me komunitetin shkollor, dhe me rreziqe serioze për privatësinë e qytetarëve që ende nuk janë adresuar.
