Qeveria rrezikon humbje të rënda ligjore që minojnë besimin e publikut, dëmtojnë kredibilitetin shtetëror dhe forcojnë kërkesat për drejtësi në çështjen Bankers.
Bankers Petroleum njoftoi se ka angazhuar ekipe ligjore në Shqipëri dhe jashtë saj për të mbrojtur interesat pas paralajmërimit për një arbitrazh të ri. Kompania, e njohur për menaxhimin e koncesionit të fushës Patos-Marinëz, e cilësoi hapin si një masë për të garantuar mbrojtjen e investimeve të saj.
Në deklaratën për shtyp, Bankers theksoi se po shqyrton të gjitha rrugët ligjore ndërkombëtare, përfshirë procedurat sipas Rregullave të ICC-së. Qëllimi kryesor mbetet ruajtja e sigurisë juridike të veprimtarisë dhe zbatimi i marrëveshjeve ekzistuese.
Një ditë më parë, kryeministri deklaroi se qeveria fitoi arbitrazhin me Bankers dhe se kompania duhet të paguajë 240 milionë euro. Ai përmendi edhe arrestimet e disa drejtuesve të Bankers nga prokuroria, si pjesë e hetimit për skemën e mashtrimit që ka cenuar buxhetin e shtetit.
Prokuroria e Fierit raportoi se gjatë periudhës 2004–2024 Bankers deklaroi mbi 532 miliardë lekë shitje dhe eksportime, por çdo vit regjistroi humbje. Në këtë mënyrë, kompania shmangu pagesën e tatimit mbi fitimin, duke pësuar akuzat për keqpërdorim financiar.
Bankers u shpreh e shqetësuar për pasojat e hetimeve ndaj punonjësve të saj dhe denoncoi procedurat e ashpra të sekuestrimit të sendeve personale. Ajo kujtoi ndryshimin e kontrollit në shtator 2016 dhe këmbënguli se dëshiron të zgjidhë mosmarrëveshjet përmes dialogut.
Kompania konfirmoi gatishmërinë për të përmbushur detyrimet kontraktuale dhe respektuar ligjet shqiptare. Bankers nënvizoi se mekanizmat ligjorë nuk duhet të zëvendësojnë negociatat për zbatimin e vendimit përfundimtar të ICC-së.
Në fund të vitit 2024 qeveria shqiptarë mbante 180 milionë euro detyrime nga arbitrazhet e humbura dhe ato në proces. Kjo shumë përfshin 69.4 milionë euro për vendime të formës së prerë dhe 110.5 milionë euro detyrime kontingjente, të dalluara në raportet e financave.
Përfaqësimi kryesor në listën e detyrimeve është çështja “Hydro dhe të tjerë kundër Shqipërisë” me mbi 108 milionë euro dëmshpërblim dhe 2 milionë euro kosto ligjore. Më pas renditen koncesionet “Copri Actors” me rreth 42.4 milionë euro dhe “GBC Oil Company Ltd. v. Republika e Shqipërisë, Albpetrol” me 12.24 milionë euro.
Çdo humbje e re në arbitrazh mund të sjellë dyfishimin e sfidave financiare dhe nxeh pasigurinë e publikut. Një tjetër dështim ligjor do të amplifikojë skepticizmin për aftësinë e institucioneve dhe do të forcojë presionin qytetar për drejtësi rigoroze.
