Regjisori i madh shqiptar, Dhimitër Anagnosti, u nda nga jeta në moshën 89-vjeçare, duke lënë pas një trashëgimi të pasur në film dhe kulturë.
Regjisori i shquar Dhimitër Anagnosti u nda nga jeta pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Lajmin e ka bërë publik vajza e tij, Juna Anagnosti, përmes një postimi emocional në rrjetet sociale, ku shkroi: “Lamtumirë Dhimitër Anagnosti, regjisori i jetës sonë! Pas një lëngimi të gjatë, iu binde ligjit të jetës! Lamtumirë babush!”.
Anagnosti është konsideruar një nga figurat më të rëndësishme të kinemasë shqiptare. Në karrierën e tij katërdekadëshe realizoi 14 filma artistikë dhe 10 dokumentarë, duke fituar dhjetëra çmime kombëtare e ndërkombëtare. Ai ishte autor i 15 skenarëve, shumicën e të cilëve i kishte shkruar vetë, duke dëshmuar një lidhje të fortë me krijimtarinë origjinale.
Filmat e tij, si “Lulëkuqet mbi mure”, “Përrallë nga e kaluara” dhe “Gjoleka, djali i Abazit”, mbeten të pashlyeshëm në kujtesën e publikut shqiptar. Krahas kinemasë, Anagnosti kishte pasion edhe letërsinë, duke botuar romanet “Koburja nga Europa” dhe “Ulliri pema e dhembjes”, ku shpalosi dy dimensionet e jetës së tij: atë të shkrimtarit dhe kineastit.
Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm artistik e qytetar, ai u nderua me titullin “Artist i Popullit” dhe dekoratat “Nderi i Kombit” e “Gjergj Kastrioti Skënderbeu”. Vlerësimi për Anagnostin ishte i madh jo vetëm për artin, por edhe për qëndrimet e tij të forta morale e profesionale.
Në fillim të viteve ’90, ai hyri në politikë, duke shërbyer si deputet i Partisë Demokratike dhe ministër i Kulturës, Rinisë dhe Sporteve nga prilli 1992 deri në dhjetor 1994. Pas dorëheqjes, iu përkushtua sërish kulturës, duke themeluar dhe drejtuar Fondacionin për Artin dhe Kulturën “Fan Noli”, me synim mbështetjen e intelektualëve dhe forcimin e kulturës shqiptare brenda dhe jashtë vendit.
Anagnosti ishte i martuar me aktoren e mirënjohur të teatrit dhe kinemasë shqiptare, “Artisten e Merituar” Roza Anagnosti, duke formuar një çift të dashur për publikun. Lidhja e tyre ishte shembull i partneritetit në jetë dhe në art.
Jeta e tij nisi në Vuno të Himarës më 23 janar 1936. Ai u arsimua në Shqipëri dhe më pas në Moskë, ku kreu studimet në Institutin Kinematografik “VGIK”. Filmi i tij i parë, “Komisari i dritës” (1966), u xhirua në bashkëpunim me Viktor Gjikën, ndërsa “Dueli i heshtur” (1967) ishte vepra e tij e parë si regjisor i vetëm.
Trashëgimia që Dhimitër Anagnosti lë pas është një gur themeli i kinematografisë shqiptare, duke i dhuruar brezave të tërë vepra që do të mbeten përjetësisht në historinë e artit. Ai do të kujtohet jo vetëm si një mjeshtër i kinemasë, por edhe si një figurë që e jetoi jetën me integritet dhe dashuri për kulturën.
