Një variant shumë ngjitës i gripit të shpendëve ka prekur rëndë Shtetet e Bashkuara që nga fillimi i vitit 2022, duke shkaktuar dëme të mëdha në fermat dhe popullatat e shpendëve.
Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), më shumë se 58 milionë pula dhe shpendë të tjera shtëpiake janë infektuar deri tani.
Rastet e para dhe shqetësimet në rritje
Në mars të këtij viti, virusi u raportua për herë të parë edhe te bagëtitë në shtetet Texas dhe New Mexico, pas analizave pozitive të qumështit të papërpunuar. Ndërkohë, më 18 dhjetor, CDC konfirmoi rastin e parë të rëndë të gripit të shpendëve te njerëzit, ndërsa Kalifornia shpalli gjendjen e emergjencës për shkak të përhapjes alarmante të virusit.
Përhapja globale dhe ndikimi te njerëzit
Gripi i shpendëve nuk është problem vetëm për SHBA-në; ai tashmë është përhapur në të gjithë botën, duke prekur shpendët dhe kafshët në Evropë, Azi dhe Afrikë. Deri më tani, janë konfirmuar 61 raste te njerëzit, më shumë se gjysma në Kaliforni. Edhe pse rreziku për infeksion mes njerëzve është i ulët, ekspertët janë të shqetësuar për mundësinë e një pandemie të ardhshme.
Çfarë është gripi i shpendëve?
Gripi i shpendëve është një sëmundje e shkaktuar nga viruset e gripit të tipit A, që prek shpendët dhe shpesh është fatal. Virusi përhapet përmes pështymës, sekrecioneve dhe jashtëqitjeve të shpendëve të infektuar. Shpendët shtëpiakë dhe të egër janë grupet më të rrezikuara.
Mundësia e infektimit të njerëzve
Infeksioni te njerëzit është i rrallë, por jo i pamundur. Personat që punojnë në fermat e shpendëve ose konsumojnë qumësht të papërpunuar janë më të rrezikuarit. Virusi mund të përhapet edhe përmes ajrit, nëpërmjet pikave ose grimcave të pluhurit.
A mund të ketë një pandemi te njerëzit?
Ekspertët paralajmërojnë se disa lloje të virusit mund të zhvillojnë aftësinë për t’u transmetuar mes njerëzve, një skenar që do të mund të shkaktonte një pandemi si ajo e vitit 1918. Megjithatë, varianti aktual H5N1 nuk ka aftësi të lartë për përhapje mes njerëzve dhe ende nuk konsiderohet pandemik.
Simptomat te kafshët dhe njerëzit
Te kafshët, simptomat përfshijnë mungesë energjie, enjtje, diarre, kollë dhe vdekje të papritur. Te njerëzit, simptomat janë të ngjashme me gripin e zakonshëm, duke përfshirë temperaturë, kollë, dhimbje trupi dhe pneumoni. Çdo person që ka qenë në kontakt me shpendë të infektuar dhe ndjen simptoma brenda 10 ditësh, duhet të kërkojë menjëherë ndihmë mjekësore.
Masat për parandalim
CDC rekomandon shmangien e kontaktit me shpendët e egër, përdorimin e dorezave gjatë trajtimit të shpendëve dhe larjen e duarve pas kontaktit. Produktet si mishi dhe vezët e gatuara mirë janë të sigurta për konsum.
Rëndësia e informimit dhe kujdesit
Ndërsa rreziku për një pandemi mbetet i ulët, ekspertët theksojnë rëndësinë e informimit dhe zbatimit të masave parandaluese. Përhapja e gripit të shpendëve është një kujtesë për gatishmërinë ndaj sëmundjeve zoonotike që mund të kërcënojnë shëndetin global.
