Astro Teller përshkruan filozofinë e “moonshot”-eve, duke theksuar guximin, provën e shpejtë të ideve dhe pranimin e dështimit si rrugë drejt risive.
Astro Teller, drejtuesi i X, njësisë së inovacionit radikal të Alphabet, foli në konferencën TechCrunch Disrupt 2025 duke shpjeguar se çfarë e bën një projekt të quhet “moonshot”. Ai solli prapa skenës ide të cilat zakonisht duken të çmendura, por që synojnë ndryshime të thella në botë.
Sipas Teller, “moonshot”-et nuk janë vetëm ide të mëdha. Ato duhet të synojnë një problem global dhe real, të kenë një zgjidhje teorike që mund ta zhdukë atë problem, dhe të mbështeten në një teknologji të re që hap mundësi të reja. Vetëm kur këto tre elementë bashkohen, X merr parasysh një projekt.
Ai theksoi se X operon me filozofinë “dështoni shpejt”. Në vend që të investojnë shumë kohë e para për të bërë një ide të funksionojë, ata kërkojnë të kuptojnë sa më shpejt nëse ideja është e gabuar. Nëse po, projekti mbyllet menjëherë dhe ekipi kalon te tjetri.
Teller shpjegoi se suksesi i X-së nuk matet nga ide që funksionojnë që në fillim. Sipas tij, vetëm rreth 2% e projekteve kanë sukses të plotë. Megjithatë, ai e quan këtë një normë të shëndetshme, sepse shumica e ideve të mëdha duhet të kenë rrezik të lartë.
Projekte të njohura që kanë dalë nga kjo “fabrikë” përfshijnë Waymo, kompani lider e vetë-drejtimit të makinave, dhe Wing, shërbim i shpërndarjes me dronë. Këto projekte dikur dukeshin shumë të largëta nga realiteti, por sot janë pjesë e tregut.
Teller theksoi se nëse një ide tingëllon “arsyeshme” dhe e lehtë për t’u realizuar, atëherë nuk është moonshot. Sipas tij, ideja duhet të duket çuditërisht ambicioze për të merituar testimin.
Një shembull i filozofisë së tij: “Nëse dikush thotë se ka shpikur teleporter, unë nuk i them ta bëjë funksional. I jap pak fonde dhe i kërkoj të provojë shpejt pse nuk funksionon.” Qëllimi është të kuptohet shpejt realiteti, jo të ushqehet iluzioni.
Ai shtoi se për të ndërmarrë moonshot-e, nevojiten njëkohësisht guxim dhe përulësi. Pa guxim nuk nis asnjë ide e madhe. Pa përulësi, rrezikon të ngecësh në një rrugë të gabuar për shumë gjatë.
Sipas Teller, rreth 44% e parave që X shpenzon shkojnë pikërisht te projektet që dalin të jenë shumë të vlefshme. Kjo ndodh sepse idetë e dobëta eliminohen shumë herët, para se të shpenzohet një pjesë e madhe e buxhetit.
Ai beson se kreativiteti nuk është dhunti që disa e kanë dhe të tjerët jo. Teller thotë se çdo njeri ka qenë kreativ në fëmijëri, por me kalimin e kohës njeriu “ç-mëson” guximin për të menduar ndryshe. Qëllimi i X është të rikthejë atë mënyrë të lirë të të menduarit.
Në përfundim, Teller nënvizoi se mjediset ku njerëzit nuk ndihen të gjykuar janë ato që prodhojnë idetë më të mëdha. Ideja nuk duhet të jetë perfekte në fillim; mjafton të jetë mjaftueshëm e çmendur për t’u provuar.
