Më 18 mars 2025, ministrat e Mbrojtjes të Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë nënshkruan një marrëveshje të rëndësishme për bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë, që synon forcimin e kapaciteteve mbrojtëse dhe përmirësimin e sigurisë rajonale. Ky bashkëpunim shumëkombësh ka për qëllim zhvillimin dhe blerjen e kapaciteteve mbrojtëse përmes iniciativave të përbashkëta, për të rritur gatishmërinë dhe forcën e forcave ushtarake të tri shteteve.
Deklarata e nënshkruar përfshin gjithashtu shkëmbimin e ekspertizave në rekrutimin, zhvillimin dhe mbajtjen e personelit ushtarak, me qëllim forcimin e kapaciteteve parandaluese dhe mbrojtëse. Për më tepër, palët janë angazhuar të realizojnë stërvitje të përbashkëta, për të përmirësuar ndërveprueshmërinë e forcave të tyre, duke u bazuar në politikat dhe praktikat e NATO-s dhe Bashkimit Evropian.
Një tjetër aspekt i rëndësishëm i marrëveshjes është angazhimi për forcimin e hapave kundër kërcënimeve hibride, siç janë sulmet kibernetike dhe fushatat e dezinformimit. Shtetet e përfshira do të ndajnë informacionet e inteligjencës për të parandaluar, zbuluar dhe reaguar ndaj këtyre kërcënimeve, duke mbështetur gjithashtu mbrojtjen e infrastrukturës kritike të secilit shtet.
Marrëveshja gjithashtu thekson rëndësinë e mbështetjes për integrimin euroatlantik të Kosovës, përfshirë përpjekjet për anëtarësimin e saj në Programin për Partneritet për Paqe të NATO-s dhe për pranimin e Kosovës në nismat rajonale të sigurisë. Ky bashkëpunim është konsideruar si një hap përpara në forcimin e lidhjeve ndërmjet tri shteteve, të cilat e shohin këtë iniciativë si një mundësi për të kontribuar në stabilitetin dhe paqen rajonale.
Përveç kësaj, marrëveshja ka ngjallur reagime të ndryshme, përfshirë kritikat e Serbisë, e cila e ka parë këtë bashkëpunim si një kërcënim për integritetin e saj territorial. Megjithatë, ministria e Punëve të Jashtme të Kosovës e ka quajtur këtë kundërshtim si një shkelje të Marrëveshjeve të Brukselit, duke theksuar se Serbia nuk ka të drejtë të ndërhyjë në marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës.
Kritikat e Serbisë janë kundërshtuar edhe nga ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Pirro Vengu, i cili ka theksuar se Tirana nuk ka pasur asnjë precedent për traktate të fshehta që mund të dëmtonin fqinjët. Ai gjithashtu ka theksuar se Serbia ka pezulluar mundësinë për të marrë pjesë në iniciativat rajonale, duke pasivizuar vetë mundësinë për të kontribuar në zhvillimet rajonale.
Në këtë kontekst, një pjesë e ekspertëve të sigurisë e kanë konsideruar marrëveshjen si një mundësi për të avancuar më tej në fushën e mbrojtjes dhe si një hap të natyrshëm për forcimin e aleancave strategjike të Kosovës. Megjithatë, ata nuk e shohin këtë marrëveshje si një hap drejt krijimit të një aleance formale ushtarake, siç është ajo e NATO-s, por si një mundësi për forcimin e kapaciteteve mbrojtëse të Kosovës dhe stabilitetit rajonal.
Në përfundim, bashkëpunimi mes Kosovës, Shqipërisë dhe Kroacisë është një nismë që synon të krijojë një kornizë të përbashkët për mbrojtjen dhe sigurinë në Ballkan, duke theksuar rëndësinë e integrimit euroatlantik dhe përballimin e kërcënimeve të përbashkëta, të tilla si ato hibride dhe kibernetike.
