Fushata elektorale për zgjedhjet e 11 majit ka sjellë një shpresë të re për shumë familje të prekura nga tërmeti i vitit 2019 në qarkun e Durrësit.
Pas më shumë se pesë vitesh vuajtjesh, banorët presin që premtimet e dhëna për rindërtimin e shtëpive të bëhen realitet. “Po na sorrollasin, nuk na japin një datë. Shpresa na ka mbetur,” thotë Hava Lleshi, një grua e cila jeton me dy fëmijët e saj në kushte të vështira, mes një konteneri dhe një shtëpie të papërshtatshme për t’u banuar.
Më shumë se pesë vjet pas tërmetit tragjik të 26 nëntorit 2019, procesi i rindërtimit ka mbetur një çështje e pazgjidhur për shumë familje, sidomos në bashkitë Durrës, Shijak dhe Krujë. BIRN zbulon se edhe pse u premtua përfundimi i rindërtimit në vitin 2022, shumë familje vazhdojnë të presin dhe të jetojnë në kushte të vështira. Pavarësisht përpjekjeve dhe fondeve të alokuara, shumë familje nuk kanë ende një datë për marrjen e fondeve për rindërtim, ndërsa opozita akuzon qeverinë për keqpërdorimin e fondeve për fushata elektorale.
Këshilltari bashkiak i opozitës, Joni Myshketa, thotë se paratë janë përdorur për fushata dhe jo për ndihmën reale të familjeve të prekura. Ai thekson se mungesa e transparencës mbi përdorimin e fondeve prej 1.2 miliardë lekësh ka ngritur shqetësime mbi ecurinë e procesit të rindërtimit. “U krijua edhe një superministri e rindërtimit, e drejtuar nga një ministër që sot është në arrati,” shton Myshketa, duke akuzuar qeverinë për papërgjegjshmëri dhe keqmenaxhim të parave publike.
Shumë nga familjet e prekura ende jetojnë në kontenierë dhe janë të frikësuara se, pas çdo tërmeti të vogël, shtëpitë e tyre të dëmtuara mund të shemben plotësisht. Hava Lleshi, e cila jeton në një kontener të vogël me fëmijët e saj, thotë se shpresat janë të vogla, por ato janë varur nga fushata elektorale. Në janar, autoritetet shpallën listën e përfituesve për fondet e rindërtimit, por edhe pse premtohej që fondet do të jepen në shkurt, asnjë afat i qartë nuk është dhënë ende.
Një tjetër banore e prekur nga tërmeti, Shpresa Guçe, e cila jeton në zonën e plazhit në Durrës, është gjithashtu në pritje të ndihmës. Ajo tregon se shirat e fundit shkaktuan përmbytje në kontenierin ku jeton, duke e bërë jetesën akoma më të vështirë. “Po bëhen 6 vjet dhe ngela jashtë rrugëve,” shprehet ajo, duke shtuar se nuk ka marrë ende asnjë ndihmë konkrete. Ajo thotë se ka marrë premtime të shumta gjatë fushatave, por deri tani asgjë nuk është realizuar.
Bashkia Durrës
Sipas të dhënave zyrtare të Bashkisë së Durrësit, janë përdorur mbi 14.3 miliardë lekë nga fondet e alokuara për periudhën 2020-2024, por mungesa e transparencës mbetet një shqetësim i madh. Bashkia e Durrësit ka deklaruar se 18,319 aplikues kanë përfituar deri tani, por nuk ka treguar numrin e familjeve që ende nuk kanë marrë asnjë përfitim. Në terren, shumë banorë vazhdojnë të jetojnë në kushte të papërshtatshme, duke shpresuar që premtimet për rindërtim do të realizohen para zgjedhjeve.
Për disa bashki, si Shijaku, procesi i rindërtimit ka shkuar më mirë, duke përfunduar projektet dhe duke ndihmuar më shumë se 1,700 banesa. Megjithatë, Durrësi dhe Kruja kanë përjetuar më shumë vonesa dhe mungesë informacioni. Në Durrës, disa pallate nuk kanë marrë ende një përgjigje nga Instituti i Ndërtimit për planin e rindërtimit, duke lënë shumë banorë në pasiguri të plotë.
Ndërsa zgjedhjet po afron, shumë banorë shpresojnë se fushata e këtij viti mund të sjellë përfundimin e rindërtimit. Por, pa një përgjigje të qartë dhe pa realizimin e premtimeve, i pret një vit tjetër i pasigurt.