Në vitin 2015, Shqipëria realizoi një reformë të thellë territoriale-administrative që do të ndryshonte hartën e njësive vendore. Nga 373 njësi vendore, vendi kaloi në vetëm 61 bashki, një hap i konsideruar si i nevojshëm për të rritur efikasitetin, ulur kostot dhe përmirësuar shërbimet për qytetarët. Qëllimi i kësaj reforme ishte që pushteti vendor të ishte më i afërt me qytetarët dhe të mundësonte zhvillim të qëndrueshëm për çdo rajon. Megjithatë, pas dhjetë vjetësh, realiteti i zbatuar i reformës duket më i kompleks se sa ishte parashikuar. Disa bashki kanë treguar përparim, ndërsa të tjera janë përballur me vështirësi të theksuara, duke lënë komunitete të caktuara pa shërbime dhe më të varfëruara.
Në këtë kontekst, emisioni “Ballafaqim” do të trajtojë një temë të rëndësishme: “10 vite ndarje e re territoriale – A funksionuan 61 bashkitë? Bilanci, sfidat dhe e ardhmja e reformës”. Diskutimi do të fokusohet në arritjet dhe mangësitë e reformës, përmes mendimeve dhe eksperiencave të të ftuarve të cilët do të ofrojnë një pasqyrë të plotë mbi situatën aktuale dhe mundësitë për përmirësim.
Agron Hajmali, Drejtor Ekzekutiv i Institutit të Bashkive të Shqipërisë, një njohës i thellë i qeverisjes vendore, do të ndajë analizat e tij mbi performancën e bashkive pas reformës, duke theksuar se si kjo ka ndikuar në nivelin e shërbimeve dhe efikasitetin e administratës. Po ashtu, Majlinda Bufi, Kryetare e Bashkisë Roskovec, do të ofrojë një pasqyrë nga terreni, duke treguar përvojën konkrete të menaxhimit të një bashkie në këtë model të ri territorial. Gylsen Zhllima, jurist dhe ekspert ligjor, do të ndihmojë për të sqaruar aspektet ligjore të reformës dhe ndikimin e saj në të drejtat e përfaqësimit të qytetarëve.
Gjithashtu, Desi Tahiraj, juriste në Bashkinë Tiranë dhe Gjykatën e Apelit, do të diskutojë organizimin dhe funksionimin e pushtetit vendor, ndërsa Fatmir Keqi, një intelektual i njohur dhe ish-punonjës bashkie, do të ndajë vizionin e tij për reformën e pritshme dhe ndryshimet e mundshme që duhet të ndërmerren për të përmirësuar këtë proces.
Pikat kryesore për debat do të përfshijnë:
- Sa ka funksionuar reforma?
- A është pushteti vendor më afër qytetarit apo më larg se kurrë?
- A ka ardhur koha për një ndarje të re, më të drejtë dhe më funksionale?
- A e ka rritur reforma efikasitetin e shërbimeve publike?
- Cilat janë bashkitë që kanë funksionuar më mirë dhe pse?
- Sa i përfaqëson sot pushteti vendor interesat e komuniteteve të vogla?
- A ka qenë ndarja aktuale pengesë për zhvillimin e zonave të thella?
- A ka ardhur koha për një rishikim të reformës territoriale, për një ndarje të re territoriale për të qenë më efektive?
- A janë qytetarët më të kënaqur me shërbimet lokale?
Ky debat ka për qëllim të ofrojë një pasqyrë të detajuar mbi arritjet, vështirësitë dhe mundësitë për përmirësim të reformës territoriale, duke ndihmuar në krijimin e një administrate vendore që të jetë sa më e afërt dhe efikase për qytetarët.
