Zgjedhjet federale të vitit 2025 në Gjermani kanë sjellë një rezultat të ngushtë, ku Unioni CDU/CSU doli forcë fituese, por pa arritur të plotësojë pritshmëritë e fushatës.
“Ne fituam këto zgjedhje,” deklaroi me entuziazëm Friedrich Merz, lideri i CDU-së dhe kandidati për kancelar. Megjithatë, rezultati i arritur prej 28.5 përqindësh ishte më i ulët se sa synohej, duke bërë që Unioni të kërkojë një partner koalicioni për të formuar qeverinë. Mbi tavolinë është mundësia e një aleance me SPD-në, por negociatat nuk priten të jenë të lehta.
Një mundësi tjetër për partneritet ishte AfD, e cila shënoi një rritje të madhe duke arritur të sigurojë vendin e dytë. Megjithatë, Friedrich Merz ka hedhur poshtë çdo mundësi bashkëpunimi me këtë parti, duke theksuar dallimet e mëdha, veçanërisht në politikat e jashtme dhe të sigurisë. Ndërkohë, Alice Weidel, bashkëkryetare e AfD-së, e ka shprehur me forcë gatishmërinë për të bashkëpunuar, duke theksuar se vetëm me partinë e saj mund të realizohen ndryshimet që kërkon populli gjerman.
Politika e azilit dhe ekonomia e dobët janë disa nga çështjet më të diskutuar gjatë fushatës zgjedhore. Markus Söder, kryetar i CSU-së, ka theksuar se pasiguria e qytetarëve është një prej faktorëve që shtyu shumë votues të përkrahin AfD-në. Ai ka kërkuar një ndryshim të menjëhershëm të politikave të brendshme të Gjermanisë, për t’u siguruar që premtimet e bëra nga Unioni të realizohen.
Humbje për SPD
Nga ana tjetër, SPD ka përjetuar një humbje të rëndë, duke arritur rezultatin e saj më të keq që nga viti 1890, me vetëm 16.5 përqind të votave. Kancelari Olaf Scholz ka pranuar rezultatin si një “humbje të hidhur”, ndërkohë që ministri i Mbrojtjes, Boris Pistorius, e ka cilësuar si “katastrofik”. Ky dështim ka çuar në shpërbërjen e koalicionit të deritanishëm dhe është një moment kyç për politikën gjermane.
Një nga surprizat e zgjedhjeve ka qenë rritja e “E Majtës”, që fitoi 8.8 përqind të votave, ndërkohë që Aleanca Sahra Wagenknecht nuk arriti të kalonte pragun e Bundestagut. Të dyja këto parti kanë përjashtuar mundësinë e koalicionit, megjithatë, rritja e të Majtës reflekton një ndjesi të fortë të frikës dhe pasigurisë në shoqërinë gjermane.
Në këtë kontekst, formimi i një qeverie të re duket më i nevojshëm se kurrë. Friedrich Merz ka kërkuar që negociatat e koalicionit të përfundojnë sa më shpejt, për t’u dhënë përgjigje sfidave të brendshme dhe për të ruajtur statusin e Gjermanisë si një aktor kyç në Evropë dhe botë. Por, problemi më i madh mbetet financimi i buxhetit, ku rritja e shpenzimeve dhe ristrukturimi i ekonomisë kërkojnë shumë burime.
Një nga sfidat më të mëdha për qeverinë e ardhshme do të jetë menaxhimi i borxhit dhe buxhetit. Kushtetuta gjermane parashikon kufizime strikte në shpenzime, duke i bërë negociatat për buxhetin dhe mundësitë për huamarrje një çështje shumë delikate. Ndërkohë, në kontekstin ndërkombëtar, Gjermania do të duhet të ndihmojë më shumë në mbrojtjen e sigurisë evropiane dhe në përballimin e krizës së Ukrainës, duke balancuar interesat kombëtare dhe ato evropiane.
Përfundimisht, pas zgjedhjeve të vitit 2025, Gjermania do të duhet të marrë një drejtim të qartë. Qeveria e re do të ketë përpara sfida të mëdha, por gjithashtu mundësinë për të forcuar pozitat e saj në Europë dhe në botë. Të gjitha sytë janë tani te negociatat për formimin e qeverisë, dhe se si partitë do të arrijnë të balancojnë interesat e ndryshme për të arritur një marrëveshje koalicioni.
