Në komisionin parlamentar të Integrimit, drejtoresha e re e Agjencisë Shtetërore të Programimit Strategjik dhe Koordinimit të Ndihmës (SASPAC), Erdiana Çano, njoftoi nisjen e një auditimi të thelluar për të adresuar problematikat në menaxhimin e fondeve të Bashkimit Europian. Pas largimit të Ilir Beqajt, i cili po hetohet për abuzime të rënda, Çano tha se puna e agjencisë do të ristrukturohet për të siguruar transparencë dhe standarde të reja.
Në fjalën e saj, Çano u përqendrua te rëndësia e analizës së brendshme dhe bashkëpunimit me partnerët ndërkombëtarë. “Kemi bërë analizat tona të brendshme për të identifikuar mangësitë dhe kemi kërkuar asistencën e SIGMA-s për të certifikuar procesin tonë. Jemi në fazat e para të këtij riorganizimi dhe rezultatet do të ndahen me partnerët evropianë, të cilët do të na ndihmojnë të orientojmë drejt një SASPAC më efikas,” tha ajo.
Çano konfirmoi gjithashtu se agjencia do të kryejë një audit të brendshëm të plotë për periudhën 2023-2024, duke kombinuar gjetjet nga një auditim i mëparshëm dhe përfundimet e auditimit të ri. Ajo theksoi se transparenca do të jetë kyçe për t’i dhënë fund çdo praktike të papërshtatshme që ka ndodhur në të shkuarën.
Kritika dhe Debat në Komision
Përfaqësues të opozitës në komision e cilësuan situatën një skandal të rëndë, duke kërkuar që abuzimet të hetohen me seriozitet. Deputeti Kreshnik Çollaku tha se “abuzimet me fondet e BE nuk janë shaka. Kjo është e turpshme dhe e papranueshme.” Nga ana tjetër, deputetja Jorida Tabaku kritikoi qasjen e institucioneve, duke theksuar: “Kjo ideja që të lëmë gjithçka të kalojë pa përgjegjësi është e pakuptueshme.”
Në anën tjetër, deputeti i Partisë Socialiste Blendi Klosi kërkoi që t’i lihet drejtësisë hapësira e nevojshme për të kryer hetimet. “Institucionet duhet të mbështeten. Drejtësia të bëjë punën e vet,” deklaroi ai.
Rrugëtimi i Fondeve të BE
Sipas Çanos, fondet e përfituara nga BE janë duke u përdorur për reforma dhe projekte infrastrukturore të rëndësishme. Megjithatë, ish-drejtori i SASPAC, Ilir Beqaj, është aktualisht nën akuzë për abuzime në të paktën tetë procedura prokurimi, ku dyshohet se ka fryrë shpenzimet në qindra mijëra euro për shërbime të pakryera. Përfitues i këtyre skemave, sipas Prokurorisë së Posaçme, dyshohet të ketë qenë vetë Beqaj.
Përpjekje për Reforma dhe Transparencë
Në përfundim të diskutimeve, Çano u zotua për një ridimensionim të agjencisë, duke theksuar se partnerët ndërkombëtarë do të jenë kyç për të garantuar standarde më të larta në menaxhimin e fondeve. Ajo siguroi se rezultatet e auditimit do të publikohen dhe do të shërbejnë si bazë për ristrukturime të mëtejshme.
Megjithatë, situata mbetet delikate dhe kërkon një hetim të plotë dhe të pavarur për të rikthyer besimin në menaxhimin e fondeve të Bashkimit Europian në Shqipëri.