Sot, më 1 dhjetor, bota përkujton Ditën Botërore të HIV/AIDS, një moment solidariteti për ata që jetojnë me këtë virus dhe një kujtesë për viktimat e tij.
Në Shqipëri, situata paraqitet shqetësuese, me Institutin e Shëndetit Publik që raporton 119 raste të reja deri në nëntor 2024, mes të cilëve katër fëmijë të infektuar në mënyrë vertikale, nga nëna te fëmija.
Profesor Arjan Harxhi, një infeksionist i njohur, e ka cilësuar këtë si një dështim të sistemit për të siguruar testimin dhe skriningun e grave shtatzëna. “Këto raste mund të ishin parandaluar nëse nënat do të testoheshin gjatë shtatzënisë,” deklaroi ai.
Harxhi theksoi se ndërsa numri i përgjithshëm i rasteve mbetet i qëndrueshëm vit pas viti, ai është dukshëm më i lartë krahasuar me vendet fqinje si Maqedonia e Veriut dhe Kosova. Shqipëria ka incidencën më të lartë të HIV/AIDS në rajon, një tregues i qartë i sjelljeve të rrezikshme brenda popullatës.
Shumica e rasteve të diagnostikuara janë tashmë në stadin e avancuar të sëmundjes, AIDS, gjë që tregon se infeksionet kanë ndodhur vite më parë. Harxhi paralajmëroi për një rritje të infeksioneve seksualisht të transmetueshme, përfshirë sifilizin, që sipas tij reflekton trendet aktuale të sjelljeve seksuale të rrezikshme.
Një shqetësim i madh mbetet edhe fenomeni i transmetimit nga nëna te fëmija. “Kjo tregon mangësi serioze në strategjinë e parandalimit,” theksoi Harxhi, duke shtuar se testimi i grave shtatzëna duhet të jetë i detyrueshëm dhe të përfshijë të gjithë territorin e vendit.
Në Shqipëri, epidemia e HIV/AIDS prek kryesisht meshkujt, me 80% të rasteve të reja të regjistruara këtë vit që janë burra. Megjithatë, stigma dhe diskriminimi ndaj personave LGBT vazhdojnë të pengojnë raportimin dhe trajtimin e rasteve.
Profesor Harxhi nënvizoi rëndësinë e fushatave ndërgjegjësuese dhe edukative që duhet të jenë më moderne dhe të përshtatura për të arritur grupet e rrezikuara. Ai sugjeron përdorimin e rrjeteve sociale dhe platformave të tjera dixhitale për të promovuar mesazhe të shëndetshme dhe informuese.
Përsa i përket terapive, Harxhi konfirmoi se trajtimi për pacientët me HIV/AIDS nuk është ndërprerë, por theksoi nevojën për përmirësimin e protokolleve dhe aksesin ndaj barnave moderne. Aktualisht, Shqipëria mbështetet tek ndihma ndërkombëtare për prokurimin e barnave, ndërsa ato nuk janë ende në listën e barnave të rimbursueshme.
Në përfundim, eksperti bëri thirrje për një qasje më gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme ndaj testimit dhe trajtimit të HIV/AIDS, duke e konsideruar si një çështje urgjente të shëndetit publik që kërkon vëmendje të menjëhershme nga autoritetet.
