Nga Ndriçim Gjoshi!
Shqipëria po jeton një dekadë nën sundimin e pandërprerë të një mazhorance absolute, ku Partia Socialiste kontrollon jo vetëm qeverisjen, por edhe një pjesë të mirë të institucioneve. Në anën tjetër të peshores, opozita shqiptare – veçanërisht Partia Demokratike – duket e zhytur në një krizë të thellë identiteti, vizioni dhe përfaqësimi.
A është kjo një opozitë e braktisur nga qytetarët, apo një opozitë që i ka vjedhur vetes dinjitetin, misionin dhe rolin?
Për mbi 10 vite, opozita:
- Nuk ka arritur të ngrihet me një program të besueshëm.
- Ka shpërdoruar çdo mundësi për të krijuar aleanca të gjera qytetare.
- Është përçarë mes fraksioneve, liderëve të përkohshëm dhe luftërave të brendshme.
- Ka folur më shumë për veten se për qytetarët.
Në çdo proces zgjedhor, gjithnjë e më pak njerëz votojnë për të – jo sepse s’duan ndryshim, por sepse nuk besojnë më se kjo opozitë përfaqëson ndryshimin që duan. Kur programi është i mjegullt, drejtimi i paqartë dhe fytyrat e njëjta për dekada, vota zhduket. Dhe më keq: mosvotimi kthehet në humbje për demokracinë.
A mund të ketë rotacion kur opozita nuk ofron alternativë reale?
Shqipëria prej vitesh është kapluar nga një ndarje e thellë politike, që nuk ka të bëjë më vetëm me ideologji apo programe, por është kthyer në një ndarje shoqërore, institucionale dhe mendësie: ose je me njërën palë, ose je kundër.
Ky bipolarizëm ekstrem, i nënshtruar interesave të partive të mëdha, ka futur vendin në një lloj stanjacioni dhe përçarjeje, ku çdo vendim, emërim, eveniment apo edhe tragjedi kombëtare shihet me sy politik.
Partizimi ka depërtuar gjithkund:
- Në administratë publike, ku punësimi shpesh varet nga “përkatësia” dhe jo nga aftësia.
- Në media, ku informacioni filtrohet në varësi të ngjyrës politike.
- Në sistem arsimor, shëndetësor, deri te shoqatat kulturore që nuk i shpëtojnë dot kësaj logjike ndarjeje.
Kjo ndarje shkatërron:
- Meritokracinë, sepse më i afti nuk është më ai që përzgjidhet, por më “besniku” ndaj partisë.
- Besimin qytetar, sepse njerëzit nuk ndihen të përfaqësuar, por të përçmuar nga pala kundërshtare.
- Kohezionin shoqëror, sepse përçarja kalon edhe brenda familjeve dhe komuniteteve.
Institucionet janë peng i partive, parlamenti është kthyer në fushëbetejë e jo vend debati, ndërsa opozita dhe mazhoranca sillen më shumë si klube tifozësh, sesa si përfaqësues të interesit publik.
Dhe më e rënda: rinia largohet, sepse nuk sheh mundësi të ndërtojë të ardhmen pa kaluar nëpër filtrat partiakë.
A ka shpresë për një Shqipëri përtej “dy poleve”? Vetëm nëse shoqëria kërkon të shkundet nga kjo mendësi. Demokracia nuk ka dy ngjyra – ka mendim të lirë, debat civil dhe përfshirje reale, jo rreshtim të verbër.
Në një vend ku patriotizmi matet me bindje politike, dhe gjykohet njeriu para idesë, nuk mund të ketë zhvillim. Ka ardhur koha të ndalet partizimi i gjithçkaje dhe të rikthehet normaliteti institucional, etik dhe qytetar. Përndryshe, Shqipëria do të ngelet përjetë në gjysmë, midis dy poleve që nuk e lënë kurrë të ecë përpara.
Lufta politike nuk është vetëm në konferenca për shtyp dhe statuse në rrjete sociale. Është në terren, në dëgjim, në ide dhe në lidhje të sinqerta me popullin.
Sot qytetarët nuk duan as fjalë të mëdha, as ideologji të vjetra. Ata duan ndershmëri, programe të realizueshme dhe drejtues me integritet. Dhe mbi të gjitha, duan një opozitë që lufton për ta, jo me veten.
Nëse kjo opozitë vazhdon kështu, nuk është thjesht e braktisur, është vetëdorëzuar. Dhe në këtë rast, rreziku më i madh nuk është pushteti i gjatë i një partie, por mungesa e garës, e kontrollit dhe e shpresës për ndryshim.
Nëse nuk ndryshon, opozita do të mbetet vetëm në letër, ndërsa shqiptarët do të mbeten pa zë.
