Niveli i ndotjes në lumin Gjanica ka arritur pikën kritike, me aromë të rëndë dhe ndjesi mbytëse që ka ngritur reagime të forta të qytetarëve.
Ndotja e lumit Gjanica në Fier është rikthyer sërish këtë mëngjes në nivele alarmante. Uji ka marrë ngjyrë të errët dhe ajri përreth mbushet me aromë të rëndë, duke krijuar shqetësim të dukshëm te banorët e zonës.
Qytetarët fierakë shprehin indinjatë dhe lodhje nga kjo situatë e përsëritur prej vitesh. Ata thonë se ky ndotje e shkatërron shëndetin dhe rrezikon jetën, sidomos të fëmijëve dhe të moshuarve.
Sipas tyre, institucionet shtetërore kanë treguar neglizhencë të vazhdueshme, duke mos marrë masa për të ndaluar ndotësit industrialë që veprojnë në zonë. Kjo situatë, siç shprehen banorët, është një skandal i përditshëm.
Ata shtojnë se kjo ndotje e rëndë zbeh investimin prej miliona eurosh të bërë në kuadër të Rilindjes Urbane për rikualifikimin e qendrës së qytetit. Qendra rinohet, por lumi vazhdon të helmojë ajrin dhe mjedisin.
Banorët thonë se aroma që vjen nga lumi është mbytëse dhe e papërballueshme. Disa prej tyre e përshkruajnë si “helm në mushkëri” që mund të shkaktojë probleme të rënda shëndetësore, përfshirë sëmundje afatgjata.
Prej vitesh, në këtë periudhë të vitit, si shkaktarë kryesorë përmenden fabrikat e vajit dhe kompanitë e përpunimit të naftës. Këto subjekte dyshohet se derdhin mbetje të pakontrolluara në lumin Gjanica.
Disa prej kompanive prezentohen si biznese që përpunojnë ullirin, por qytetarët dhe aktivistët dyshojnë se ato shfrytëzojnë periudhën e aktivitetit të shtuar për të maskuar shkarkimet ilegale. Lumi bëhet viktima e fitimeve të shpejta.
Edhe pse ndër vite janë bërë dhjetëra denoncime publike, situata mbetet e pandryshuar. Qytetarët thonë se këto denoncime shpesh përfundojnë pa reagim real dhe pa ndëshkim efektiv të ndotësve.
Institucionet përgjegjëse kanë vendosur disa gjoba për kompanitë që operojnë në zonë. Por sipas qytetarëve, këto gjoba janë qesharake krahasuar me dëmin e shkaktuar mjedisit dhe shëndetit të komunitetit.
Ndotja përsëritet çdo vit në nivele gjithnjë e më të rënda. Në vend që situata të përmirësohet, ajo po shkon drejt një kolapsi ekologjik që do të ketë pasoja afatgjata për Fierin.
Ekspertë të mjedisit kanë paralajmëruar se Gjanica është kthyer në një lumë toksik. Ata thonë se pa ndërhyrje të menjëhershme nuk mund të flitet më për restaurim të ekosistemit.
Qytetarët kërkojnë veprim të shpejtë dhe serioz, jo deklarata dhe masa simbolike. Ata kërkojnë mbyllje të aktivitetit për kompanitë që ndotin dhe ndjekje penale për përgjegjësit.
Fieri sot po përballet me një betejë për ajrin që frymon dhe për lumin që shkon përgjatë qytetit. Banorët thonë se kjo nuk është vetëm çështje mjedisi, por çështje jetese dhe dinjiteti.
