Shtatë nga dhjetë bashki në Shqipëri po përballen me rënie të ndjeshme demografike, ndërsa lindjet bien dhe emigracioni vijon të zbrazë qytetet dhe fshatrat.
Sipas të dhënave zyrtare të INSTAT dhe revistës Monitor, gjatë vitit 2023, 43 nga 61 bashkitë e vendit shënuan shtesë natyrore negative, pra më shumë vdekje se lindje. Kjo tendencë, që ka nisur prej disa vitesh, është thelluar më tej në vitin 2024 për shkak të uljes së lindjeve në shkallë kombëtare.
Pjesa jugore e Shqipërisë mbetet më e prekur, pasi plakja e popullsisë po ndikon drejtpërdrejt në rritjen e mortalitetit. Korça mban vendin e parë për rënie, me -394 banorë, ndjekur nga Vlora me -182, Shkodra me -152 dhe Kuçova me -146.
Ekspertët e lidhin këtë rënie me emigracionin masiv, plakjen e popullsisë dhe rënien e lindshmërisë, sidomos në zonat urbane që dikur ishin qendra industriale si Fieri, Lushnja apo Pogradeci.
Në Fier popullsia ra me 128 banorë, në Lushnje me 124, në Maliq me 101, ndërsa në Gjirokastër me 74. Këto ishin dikur qytete të gjalla me ekonomi të qëndrueshme dhe shkallë të lartë punësimi.
Megjithatë, disa bashki më të vogla treguan shenja stabiliteti ose rritjeje. Klosi regjistroi një shtesë natyrore +4, Divjaka +9, Saranda +22 dhe Bulqiza +47. Këto shifra lidhen kryesisht me ndikimin e turizmit dhe ruajtjen e strukturave tradicionale të familjes.
Në kontrast të plotë, Tirana mbetet qendra e vetme me rritje të dukshme demografike. Vetëm në vitin 2023, kryeqyteti shtoi 2,880 banorë falë lindjeve dhe migrimit të brendshëm.
Kjo rritje tregon për përqendrimin e burimeve njerëzore drejt kryeqytetit, i cili është epiqendra e arsimit, punësimit dhe ekonomisë shqiptare. Pas Tiranës, renditen Kamza me +640, Durrësi me +386, Kruja me +231 dhe Kukësi me +221 banorë të rinj.
Tendenca e përgjithshme, megjithatë, është alarmante. Sipas analizës demografike, Shqipëria po përjeton një përqendrim të popullsisë në pak qendra urbane, ndërsa pjesa tjetër e territorit po përballet me zbrazje dhe mosrinovim të brezave.
Në dhjetë bashki të vendit, shtatë po përjetojnë tkurrje të shpejtë për shkak të lindshmërisë së ulët dhe moshës së shtyrë të popullsisë. Emigracioni i të rinjve, që janë grupi riprodhues kryesor, po lë bosh qytete të vogla dhe zona rurale.
Ky fenomen po shoqërohet me pasoja të drejtpërdrejta sociale dhe ekonomike: mbyllje shkollash, mungesë të fuqisë punëtore, rënie të konsumit dhe pamundësi për të garantuar shërbime publike të qëndrueshme.
Në planin afatgjatë, Shqipëria po hyn në një fazë të re të pabarazisë demografike, ku Tirana dhe rrethinat e saj përqendrojnë jetën dhe zhvillimin, ndërsa shumica e bashkive përballen me heshtjen e zbrazjes njerëzore.
