Rënie e varfërisë, por pabarazitë mbeten sfidë për shqiptarët

Të dhënat e INSTAT për vitin 2024 tregojnë se rreziku i varfërisë ka rënë në 19,2%, por mbi 1 në 5 shqiptarë ende jetojnë me më pak se 324 mijë lekë në vit.

Varfëria në Shqipëri ka shënuar një përmirësim të lehtë gjatë vitit 2024, sipas të dhënave më të fundit të INSTAT. Krahasuar me vitin 2023, numri i individëve nën kufirin e varfërisë është ulur me 4,7%. Megjithatë, rreth 19,2% e popullsisë vijon të përballet me vështirësi ekonomike, duke jetuar me më pak se 324.336 lekë në vit – një shumë që tregon ende përmasa të konsiderueshme të pabarazisë sociale.

Në raportin e publikuar mbi Anketën e të Ardhurave dhe Nivelit të Jetesës (AANJ), theksohet se kufiri i varfërisë është rritur ndjeshëm në raport me një vit më parë, kur vlera ishte 262.325 lekë. Përmirësimi i treguesve tregon një përpjekje drejt objektivave të agjendës “Evropa 2030”, e cila synon reduktimin e varfërisë dhe privimit social. Megjithatë, sfidat mbeten të dukshme në zonat rurale dhe tek grupet më vulnerabël.

Privimi material dhe social, një tjetër tregues i rëndësishëm, ka zbritur në 32,8% nga 35,9% në vitin 2023. Ky përmirësim prej 3,1 pikë përqindje reflekton rritjen e qasjes në burime bazë për shumë familje, por ende një e treta e shqiptarëve nuk arrin të përballojë shtatë nga trembëdhjetë kategoritë bazë të jetesës, sipas kritereve të BE-së.

Rreziku për përjashtim social, i njohur si AROPE, ka rënë nga 43,2% në 40,5%, duke treguar se politikat sociale dhe përfitimet shtetërore – veçanërisht pensionet e pleqërisë dhe ndihmat familjare – kanë luajtur një rol kyç në uljen e pabarazive. Sipas INSTAT, pa këto transferta sociale, rreziku i varfërisë do të ishte shumë më i lartë, në nivelin 36,7%. Edhe kur llogariten vetëm pensionet, ky tregues qëndron në 22,7%, duke dëshmuar ndikimin e drejtpërdrejtë të mbështetjes publike.

Në ndarjen sipas grupmoshave, rënia më e dukshme e varfërisë është vërejtur tek fëmijët 0–17 vjeç, ku rreziku është ulur me 0,9 pikë përqindje. Ndërkohë, grupmosha mbi 65 vjeç ka përjetuar një rritje të lehtë me 0,2 pikë, duke reflektuar presionin e inflacionit dhe kostot e larta të jetesës për të moshuarit. Familjet me fëmijë mbeten më të ekspozuara ndaj vështirësive ekonomike krahasuar me ato pa fëmijë në varësi.

Në tërësi, të ardhurat mesatare mujore për frymë kanë pësuar rritje me 23,2%, duke arritur në rreth 51 mijë lekë. Megjithatë, rritja e të ardhurave nuk ka sjellë domosdoshmërisht përmirësim proporcional të standardit të jetesës për të gjithë. Ekspertët theksojnë se nevojiten politika më të qëndrueshme sociale dhe masa për të ulur pabarazinë, që rënia e varfërisë të kthehet në përmirësim real për qytetarët.

Ndaj Postimin: