Ekonomia shqiptare pritet të zgjerohet më ngadalë vitin e ardhshëm, me rritje vetëm 3.4 për qind, ndërsa inflacioni parashikohet të mbetet i qëndrueshëm në nivele të ulëta.
Fondi Monetar Ndërkombëtar ka ulur ndjeshëm pritshmëritë për rritjen ekonomike të Shqipërisë në vitin 2025, duke e çuar atë në 3.4 për qind nga 3.8 për qind që parashikohej më parë. Ky ndryshim, i publikuar në raportin e tetorit të Pasqyrës Ekonomike Globale, reflekton një ngadalësim të lehtë të zhvillimeve ekonomike në vend, në raport me pritjet e pranverës.
Sipas të njëjtit raport, për vitin 2026 pritet një rimëkëmbje modeste, me rritje ekonomike prej 3.6 për qind, në vend të 3.5 për qind që parashikohej më herët. Ndërkohë, inflacioni mesatar vjetor do të qëndrojë në nivel të kontrolluar, me një rritje të lehtë në 2.3 për qind në 2025, dhe në 2.8 për qind gjatë 2026.
Në rajonin e Ballkanit Perëndimor, parashikimet e FMN-së tregojnë se Kosova do të ketë ritmet më të larta të rritjes me 3.9 për qind në vitin 2025 dhe 4 për qind në vitin 2026. Maqedonia e Veriut ndan të njëjtin nivel me Shqipërinë, ndërsa Mali i Zi parashikohet të arrijë 3.2 për qind. Ekonomia e Bosnje-Hercegovinës dhe ajo e Serbisë mbeten në nivele më të ulëta, respektivisht 2.4 për qind.
FMN thekson gjithashtu se ekonomia botërore po përballet me presione të reja, veçanërisht për shkak të politikave proteksioniste amerikane dhe tarifave të reja ndaj Kinës. Pavarësisht këtyre sfidave, rritja globale pritet të arrijë 3.2 për qind këtë vit, më e lartë se parashikimi i korrikut, por me perspektiva ende të zymta për periudhën afatgjatë.
Sipas kryeekonomistit të FMN-së, Pierre-Olivier Gourinchas, “nuk është aq keq sa u frikësuam, por është më keq se një vit më parë dhe më keq se sa duhet të ishte.” Ai paralajmëroi se pavarësisht përmirësimeve të përkohshme, sfidat strukturore mbeten të theksuara, sidomos në ekonomitë e zhvilluara.
Në raportin e saj, FMN vëren se aktiviteti ekonomik është nxitur pjesërisht nga kompanitë dhe familjet që janë përpjekur të furnizohen përpara tarifave të reja, ndërsa dobësimi i dollarit amerikan ka ndihmuar tregtinë ndërkombëtare. Megjithatë, organizata paralajmëron se ky ritëm nuk është i qëndrueshëm dhe se rritja do të ngadalësohet në vitet në vijim.
Në Shtetet e Bashkuara, rritja ekonomike do të bjerë në 2 për qind gjatë këtij viti, ndërsa në 2026 do të mbetet në 2.1 për qind. Në zonën e euros, ekonomia do të rritet me ritme modeste, 1.2 për qind këtë vit dhe 1.1 për qind në vitin e ardhshëm. Kina, ndërkohë, pritet të ketë një ngadalësim të ndjeshëm, me vetëm 4.8 për qind në 2025 dhe 4.2 për qind në 2026.
FMN thekson gjithashtu se inflacioni në nivel global po stabilizohet, megjithëse në disa vende ende qëndron mbi objektivat e bankave qendrore. Kjo e bën më të vështirë detyrën e politikëbërësve monetarë për të gjetur balancën mes rritjes ekonomike dhe kontrollit të çmimeve.
Një tjetër shqetësim i ngritur në raport është rritja e borxhit publik. Qeveritë, sidomos ato evropiane, duhet të reduktojnë shpenzimet për shkak të kostove të rritura që lidhen me plakjen e popullsisë, mbrojtjen dhe sigurinë energjetike.
Në përfundim, FMN vlerëson se ndonëse ekonomia globale po tregon qëndrueshmëri, ajo mbetet e brishtë ndaj goditjeve të reja gjeopolitike dhe politike tregtare. Për Shqipërinë dhe rajonin, sfida kryesore do të jetë ruajtja e stabilitetit makroekonomik dhe orientimi drejt rritjes së qëndrueshme në kushtet e një tregu global gjithnjë e më të pasigurt.
