Prokuroria e Fierit shpalli moskompetencë për çështjen e “Bankers Petroleum” dhe ia kaloi SPAK-ut, pasi në hetim janë përfshirë zyrtarë të lartë që dyshohen për mashtrim dhe evazion fiskal.
Një nga çështjet më të bujshme ekonomike të viteve të fundit ka kaluar në duart e Prokurorisë së Posaçme Kundër Korrupsionit (SPAK). Prokuroria e Fierit shpalli moskompetencë për dosjen e kompanisë “Bankers Petroleum Albania”, pas zbulimit të përfshirjes së zyrtarëve të nivelit të lartë në një skemë shumëvjeçare mashtrimi fiskal dhe shmangieje tatimore.
Hetimet kanë zbuluar se për një periudhë prej afro dy dekadash, kompania e nxjerrjes së naftës ka përdorur metoda të sofistikuara për të shmangur pagesat ndaj shtetit shqiptar. Sipas Prokurorisë, dëmi i shkaktuar buxhetit llogaritet në dhjetëra miliona euro.
Në kuadër të hetimit janë arrestuar drejtori ekzekutiv i kompanisë, shtetasi kinez Hongping Xiao, dhe ish-drejtori shqiptar Leonidha Çobo, të akuzuar për mashtrim me TVSH-në dhe evazion fiskal në shifra kolosale. Përveç këtyre akuzave, Çobo po hetohet edhe për pastrim parash.
Operacioni i Prokurorisë së Fierit u zhvillua më 2 korrik dhe përfshiu 10 masa sigurie, ndërsa katër shtetas të huaj janë ende në kërkim. Hetuesit kanë sekuestruar një sërë dokumentesh, llogari bankare dhe kontrata që dyshohet se janë përdorur për fshehjen e të ardhurave dhe manipulimin e të dhënave tatimore.
Sipas dokumenteve hetimore, gjatë periudhës 2004–2024, kompania kineze ka realizuar shitje dhe eksporte të naftës me vlerë 532 miliardë lekë, ndërsa çdo vit ka deklaruar humbje të përsëritura, që në total kapin shifrën e 11.7 miliardë lekëve.
Ekspertët e financave e cilësojnë këtë si një prej rasteve më flagrante të shmangies së detyrimeve fiskale në Shqipëri, duke theksuar se një kompani e këtij niveli ka përfituar për vite me radhë falë lidhjeve të forta me administratën shtetërore. Pikërisht për këtë arsye, çështja u kalua në SPAK, që ka juridiksion mbi zyrtarë të lartë publikë.
Burime nga hetimi tregojnë se në fokus janë marrëdhëniet e “Bankers Petroleum” me agjenci shtetërore dhe kontratat koncesionare që i kanë mundësuar të shmangë detyrimet ligjore. Dyshohet se disa nga raportet e dorëzuara në tatime janë manipuluar për të justifikuar humbjet artificiale.
SPAK pritet të thërrasë në pyetje ish-zyrtarë të institucioneve financiare dhe ish-përfaqësues të qeverive të mëparshme që kanë pasur rol në miratimin e marrëveshjeve me kompaninë. Hetimi pritet të zgjerohet në nivel ndërkombëtar për të gjurmuar transferimet e fondeve dhe aktivitetet jashtë Shqipërisë.
Ky zhvillim konsiderohet si një provë e re e përballjes së SPAK me korrupsionin ekonomik në nivele të larta, ndërsa opinioni publik pret që për herë të parë një kompani e madhe ndërkombëtare të mbajë përgjegjësi për dëmin e shkaktuar financave të shtetit shqiptar.
