Nëntë anije të flotiljes Global Sumud u ndaluan nga marina izraelite, ndërsa aktivistët denoncojnë dëmtime të qëllimshme të komunikimit dhe përdorim force në det.
Një flotilje ndërkombëtare ndihmash me rreth 50 anije dhe 500 aktivistë u interceptua të mërkurën nga marina izraelite. Sipas organizatorëve, deri të enjten në mëngjes ishin konfirmuar të paktën nëntë anije të ndaluara, mes tyre edhe ajo ku ndodhej aktivistja e njohur Greta Thunberg.
Zyra e shtypit të flotiljes, përfaqësuar nga Hasina Kathrada, njoftoi se anijet izraelite kishin ndërhyrë duke dëmtuar sistemet e komunikimit për të bllokuar sinjalet e emergjencës dhe transmetimet live. Aktivistët pretendojnë se ky veprim kishte për qëllim të fshihte mënyrën e ndërhyrjes ushtarake.
Flotilja, e njohur si Global Sumud, kishte raportuar edhe më parë incidente të shumta si shpërthime të paqarta, dronë që ndiqnin anijet dhe bllokim të valëve të radios. Aktivistët e shohin këtë si përpjekje të drejtpërdrejtë për të penguar lundrimin drejt Gazës.
Qëllimi i tyre ishte të shpërndanin një paketë simbolike ndihmash dhe të sfidonin bllokadën detare izraelite. Greg Stoker, një veteran amerikan në bord, u shpreh në një video se dhjetëra anije ushtarake pa transponderë iu afruan rreth 70-80 milje larg bregut të Gazës. Ai tha se u kërkua të fiknin motorët dhe të prisnin udhëzime, përndryshe do të përballeshin me pasojat.
Pamje të shpërndara në Telegram treguan një anije të flotiljes që u godit me ujë nga mjetet izraelite, ndërsa një tjetër video sugjeronte se një anije ishte përplasur qëllimisht në det. Ndërkohë, disa mjete humbën kontaktin e drejtpërdrejtë me pjesën tjetër të flotiljes.
Ministria e Jashtme e Izraelit reagoi në rrjetin X duke e cilësuar misionin si “provokim” dhe duke përsëritur se ndihmat mund të dërgoheshin vetëm nëpërmjet kanaleve të sigurta. Sipas saj, flotilja ishte paralajmëruar se po hynte në një zonë lufte dhe se po shkelte një bllokadë ligjore.
Aktivistët argumentojnë se ndërhyrja ndodhi në ujëra ndërkombëtare, përtej kufirit 12 miljesh të përcaktuar nga Konventa e OKB-së për Ligjin e Detit. Ata e konsiderojnë veprimin e Izraelit si shkelje të së drejtës ndërkombëtare, edhe pse autoritetet izraelite e justifikojnë me gjendjen e konfliktit të armatosur.
Sipas raportimeve, disa flotilje të mëparshme janë ndaluar dhe pjesëmarrësit janë mbajtur vetëm disa ditë. Por këtë herë, organizatat e të drejtave të njeriut paralajmërojnë se mund të ketë ndalime më të gjata dhe akuza të tjera.
Miriam Azem, nga organizata ligjore Adalah, deklaroi se situata është e paparashikueshme për shkak të përmasave të flotiljes. Ajo shtoi se kërcënimet për ndalime më të zgjatura nuk mbështeten në prova, por nuk përjashtohet asgjë nga autoritetet izraelite.
Flotilja lundronte në veri të Egjiptit dhe kishte hyrë në një zonë të quajtur “me rrezik të lartë”, ku edhe më parë janë ndalur anije që tentonin të kalonin bllokadën. Aktivistët thonë se nuk do të ndalen, pavarësisht rrezikut dhe pengesave të shumta.
Ndërhyrja e fundit ndodhi teksa Izraeli vijon ofensivën e ashpër në Gaza, ku sipas autoriteteve palestineze janë vrarë mbi 65 mijë njerëz që nga tetori i vitit 2023, shumë prej tyre gra dhe fëmijë. Situata humanitare mbetet dramatike me mungesë ushqimi dhe zhvendosje masive të popullsisë.
Analistët e shohin këtë flotilje si një nga përpjekjet më të mëdha për të sfiduar bllokadën detare në vitet e fundit, duke tërhequr vëmendje të gjerë ndërkombëtare dhe duke ngritur pikëpyetje të mëdha mbi të drejtën ndërkombëtare në kohë lufte.
