Në juglindje, rendimenti i fasules ka rënë ndjeshëm, fermerët përballen me humbje të mëdha dhe kërkojnë varietete më rezistente për të mbijetuar në treg.
Në zonat juglindore të Shqipërisë, sidomos në Kreshpanj të Maliqit dhe fshatrat e Korçës, fermerët po përballen me një krizë të thellë të prodhimit të fasules. Ky produkt, i njohur ndër vite si një kulturë tradicionale dhe fitimprurëse, po pëson rënie dramatike për shkak të kushteve ekstreme klimatike, raporton gazetari Ndriçim Gjoshi.
Temperaturat që shpesh arrijnë mbi 40 gradë Celsius dhe mungesa e reshjeve kanë shkatërruar ciklin normal të kultivimit. Fermerët, të cilët dikur siguronin mbi 4 kuintal për dynym, sot mezi arrijnë të marrin më pak se një të pestën e këtij rendimenti.
Për këtë sezon, pritshmëritë janë të ulëta. Kostot e kultivimit janë rritur ndjeshëm, pasi kulturat kërkojnë ujitje të vazhdueshme dhe trajtime të shtrenjta për të mbijetuar. Shumë bujq janë të detyruar të shpenzojnë më shumë, ndërkohë që prodhimi po bie në nivele kritike.
Në këtë situatë, një pjesë e fermerëve kanë nisur të braktisin fasulen, duke iu drejtuar kulturave që përshtaten më mirë me klimën e nxehtë, ndërsa të tjerë po kërkojnë varietete të reja, më rezistente ndaj thatësirës.
Konkurrenca nga importi ka rënduar edhe më tej situatën. Tregu vendas është tejmbushur me fasule të sjella nga jashtë, duke e bërë shitjen e prodhimit lokal edhe më të vështirë. Çmimet në treg variojnë nga 250 deri në 300 lekë për kilogram, ndërsa varietetet me dy ngjyra shiten deri në 400 lekë për kilogram.
Një tjetër problem është mungesa e fasules së Korçës në treg, e cila gjithmonë ka qenë e kërkuar për shijen dhe cilësinë e saj. Kjo mungesë vjen si pasojë e rënies së prodhimit, që vitet e fundit arriti rreth 2.700 ton, por këtë vit pritet të bjerë ndjeshëm.
Ekspertët e bujqësisë paralajmërojnë se nëse nuk merren masa konkrete për të mbështetur fermerët dhe për të përballuar sfidat klimatike, kjo kulturë rrezikon të zhduket nga zona. Ata theksojnë se nevojiten varietete të përshtatura dhe politika të qarta për subvencionim.
Fermerët nga ana e tyre kërkojnë që shteti të ndërhyjë përmes ndihmave financiare, duke mbuluar një pjesë të kostove të larta të ujitjes dhe trajtimeve. Pa këtë mbështetje, sipas tyre, fasulja do të mbetet vetëm një kujtim i së shkuarës.
Nëse situata nuk ndryshon, tregu shqiptar do të mbetet gjithnjë e më i varur nga importi, duke e rritur çmimin për konsumatorin dhe duke i zhytur fermerët vendas në vështirësi ekonomike.
Kjo krizë e thellë e fasules në juglindje është një paralajmërim serioz për gjithë sektorin bujqësor. Pa investime të qëndrueshme dhe përshtatje me ndryshimet klimatike, shumë kultura tradicionale rrezikojnë të zhduken.
Në fund, fshatarët e Korçës shprehen se nuk duan të braktisin tokën e tyre, por pa mbështetje konkrete, fasulja e njohur e kësaj treve do të humbasë nga tregjet dhe nga tryezat e shqiptarëve.
