Shkencat humane dhe artet humbin studentë, ndërsa shëndetësia dhe inxhinieria po tërheqin gjithnjë e më shumë të rinj në Shqipëri.
Arsimi i lartë në vend po kalon një transformim të dukshëm. Degët klasike si shkencat humane, artet, gazetaria dhe arsimi kanë humbur mijëra studentë gjatë tetë viteve të fundit, duke reflektuar një rënie të fortë të interesit. Shifrat zyrtare tregojnë se këto fusha janë përgjysmuar, ndërsa degët e teknologjisë, shëndetësisë dhe inxhinierisë po shënojnë rritje të qëndrueshme.
Ndërkohë, universitetet private po fitojnë terren përballë atyre publike. Numri i studentëve në universitetet shtetërore ka rënë me mbi 26% nga viti 2016 deri në 2024, ndërsa në institucionet private është rritur me gati 46%. Ky zhvillim tregon një orientim të maturantëve drejt institucioneve që ofrojnë fleksibilitet dhe lidhje më të forta me tregun e punës.
Të dhënat e INSTAT konfirmojnë se degët më të kërkuara janë ato të shëndetësisë dhe inxhinierisë, ku numri i studentëve është rritur ndjeshëm. Vetëm në fushën e shëndetit dhe mirëqenies, rritja ka qenë mbi 22%, një shifër që lidhet drejtpërdrejt me nevojën për profesionistë në këtë sektor pas pandemisë dhe plakjes së popullsisë.
Ekspertët paralajmërojnë se universitetet publike duhet të përshtatin programet e tyre dhe të fokusohen në fushat ku kanë avantazh real, përndryshe rrezikojnë të humbasin edhe më shumë studentë. Rënia e regjistrimeve në degët tradicionale si arsimi, bujqësia dhe shkencat natyrore mund të shkaktojë mungesë profesionistësh në sektorë të rëndësishëm për zhvillimin e vendit.
Ndërkohë, universitetet private po forcojnë pozitat e tyre me investime në infrastrukturë moderne, programe të lidhura me tregun global dhe bashkëpunime ndërkombëtare. Ky zhvillim i ri po i orienton gjithnjë e më shumë të rinjtë drejt një arsimi të aplikuar dhe praktik, që premton punësim të sigurt brenda dhe jashtë vendit.
