Turizmi masiv dhe ndërtimet e pakontrolluara pranë lagunës së Karavastasë po kërcënojnë drejtpërdrejt faunën e mbrojtur dhe ekuilibrin e një prej ekosistemeve më të rëndësishme të Shqipërisë.
Raportet zyrtare tregojnë rënie drastike të popullatave të peshkut dhe rrezik të lartë për pelikanin kaçurrel.
Zona e Karavastasë, e përfshirë në listën Ramsar dhe me rëndësi ndërkombëtare si IBA, strehon mbi 20,000 shpendë uji. Këto përfshijnë pelikanin kaçurrel, një specie e mbrojtur, që ka nevojë për rreth 1.5 kg peshk në ditë. Megjithatë, të dhënat tregojnë se presioni turistik dhe ndërtimet pranë lagunës po degradojnë habitatet natyrore.
Raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit thekson se ndërtimet pranë lagunës, të lidhura me zhvillimin e turizmit, kanë shkaktuar dëme të mëdha në ekosistemet bregdetare. Në të njëjtën kohë, peshkimi pa kriter ka reduktuar ndjeshëm rezervat ushqimore të faunës ujore.
Sipas të dhënave të INSTAT-IT për vitet 2016–2020, sasia e peshkut të zënë në lagunë ka rënë nga 350 ton në vetëm 94 ton në vitin 2019, një ulje mbi 6 herë. Ky trend i rënies është pasojë e ndotjes së ujërave të ëmbla që derdhen në lagunë dhe e menaxhimit të dobët të burimeve ujore dhe peshkimit.
Tabela 2. Zënia e peshkut për vitet 2016–2020:
Raporti i KLSH-së për “Efektivitetin e politikave në ruajtjen dhe administrimin e lagunave” (2025) thekson se ndërtimet afër vijës ujore të lagunës Karavasta, të kryera shpesh pa leje dhe jashtë planeve të miratuara të menaxhimit, kanë kontribuar në humbjen e zonave të ligatinave dhe habitateve të shpendëve uji. Sipas raportit, mungesa e zonave buffer dhe zbatimi i dobët i ligjit mbi zonat e mbrojtura kanë bërë që aktivitetet ndërtimore të zhvillohen brenda perimetrit të ndjeshëm ekologjik.
Në të njëjtin dokument, citohet se popullsia e pelikanit kaçurrel është ndikuar nga zvogëlimi i rezervave të peshkut dhe fragmentimi i zonave të folezimit. Specialistët paralajmërojnë se çdo rënie e mëtejshme në burimet ushqimore mund të shkaktojë reduktim të përhershëm të numrit të çifteve riprodhuese.
Dokumenti i FAOLEX (Vendimi Nr. 115, datë 15.02.2012 për gjendjen e mjedisit në Shqipëri) përfshin edhe gjendjen ekologjike të lagunës së Karavastasë, duke e klasifikuar si një zonë me rëndësi ndërkombëtare për biodiversitetin e shpendëve uji dhe duke paralajmëruar për presionin e rritur nga turizmi dhe zhvillimi i pakontrolluar urban.
Aktivistët mjedisorë paralajmërojnë se mungesa e kontrollit dhe transparencës nga autoritetet lokale dhe qendrore po përshpejton degradimin e zonës. Ata kërkojnë ndalimin e menjëhershëm të ndërtimeve të reja pranë lagunës dhe kufizimin e numrit të vizitorëve për të ruajtur balancën ekologjike.
Për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme për Divjakë-Karavastanë, ekspertët rekomandojnë zbatimin rigoroz të ligjeve mbi zonat e mbrojtura, monitorim të vazhdueshëm të faunës dhe infrastrukturë të orientuar drejt ekoturizmit.
Burimet e verifikuara
