Raporti i Kombeve të Bashkuara zbulon se politikat fiskale në Shqipëri kanë ndikim minimal në uljen e pabarazisë, duke e lënë vendin pranë nivelit të vendeve me performancë më të dobët.
Sipas “World Social Report 2025” të Kombeve të Bashkuara, politikat fiskale të Shqipërisë nuk kanë arritur të prodhojnë një efekt të dukshëm në zvogëlimin e hendekut mes shtresave të pasura dhe të varfra. Raporti thekson se ndërhyrjet përmes taksave dhe shpërndarjes sociale mbeten të kufizuara në krahasim me vendet e Europës Perëndimore apo Amerikës së Veriut.
Në këtë renditje, Shqipëria gjendet pranë Federatës Ruse, Serbisë dhe Malajzisë, me një diferencë minimale mes koeficientit Gini të të ardhurave para ndërhyrjes së shtetit dhe atij pas taksave e transfertave. Kjo tregon se instrumentet fiskale nuk arrijnë të rishpërndajnë në mënyrë efektive të ardhurat.
Krahasuar me vendet e Europës Veriore, si Irlanda, Belgjika, Finlanda apo Austria, që arrijnë të ulin pabarazinë me mbi 12 deri në 16 pikë përqindjeje, Shqipëria shfaq një rezultat shumë modest. Ky hendek i madh vë në dukje se barra e taksave dhe mënyra e shpërndarjes së burimeve publike nuk funksionojnë si mekanizma të fortë për balancimin social.
Raporti paralajmëron se, ndryshe nga shumë vende të tjera të rajonit që përdorin politikën fiskale si mjet për të rritur barazinë sociale, Shqipëria rrezikon të mbetet në një spirale ku diferencat ekonomike thellohen. Kjo situatë mund të pengojë zhvillimin e qëndrueshëm dhe progresin e kapitalit njerëzor.
OKB thekson nevojën për ndërtimin e një modeli më të drejtë shpërndarjeje të të ardhurave, ku shteti të ketë një rol më aktiv në mbrojtjen e shtresave të brishta. Përveç pabarazisë, raporti vëren edhe pasiguritë e larta në tregun e punës, ku pjesa më e madhe e punonjësve operon në sektorin informal, duke u ekspozuar ndaj të ardhurave të paqëndrueshme dhe kushteve të pasigurta.
Megjithëse Shqipëria kategorizohet si vend me të ardhura të mesme të larta, sfidat në uljen e pabarazisë, punësimit të sigurt dhe mbrojtjes sociale mbeten të mëdha. Sipas OKB-së, përmirësimi i këtyre elementeve është thelbësor për të ndërtuar një ekonomi më të drejtë dhe të qëndrueshme.
