Të dhënat zyrtare tregojnë se Tirana ka përqindjen më të lartë në vend të të rinjve që nuk janë as në punë dhe as në arsim, duke sinjalizuar probleme të thella strukturore.
Në vitin 2023, Shqipëria u përball me një fenomen shqetësues: 24.6% e të rinjve të moshës 15-29 vjeç nuk ishin as të punësuar dhe as të përfshirë në arsim apo trajnim. Në kryeqytet, kjo shifër arrin në 27%, duke e vendosur Tiranën në krye të listës kombëtare për këtë kategori të njohur si NEET.
Të dhënat e përpunuara nga Programi i Kombeve të Bashkuara tregojnë se shumica e të rinjve NEET në Tiranë janë në kërkim të një vendi pune. Rreth 13% kërkojnë aktivisht punë, ndërsa 14% të tjerë mbeten plotësisht inaktivë. Situata tregon për një mospërputhje të madhe mes kërkesave të tregut dhe aftësive të disponueshme.
Një pjesë e konsiderueshme e këtyre të rinjve kanë mbaruar studimet, por nuk arrijnë të punësohen për shkak të mungesës së përvojës, aftësive të specializuara ose vendeve të përshtatshme të punës. Për më tepër, Tirana ka përqindjen më të lartë të NEET-ve me vetëm arsim bazë që kërkojnë punë, gati 35%, çka sinjalizon vështirësi të mëdha për përfshirje në tregun modern të punës.
Ndryshe nga qarqe si Shkodra dhe Vlora, ku mbi 60% e NEET-ve janë gra, në Tiranë ky raport është 49%. Megjithatë, edhe pse kryeqyteti ka një nivel më të lartë të të rinjve me arsim të lartë, shumica e NEET-ve kanë arsim të mesëm ose bazë, duke treguar se diploma nuk garanton automatikisht punësim.
Papunësia afatgjatë mbetet një problem madhor: 34% e NEET-ve në rang vendi janë të papunë për më shumë se një vit, duke humbur motivimin dhe kontaktin me tregun e punës. Përveç kësaj, 13% janë tërhequr për shkak të kujdesit familjar, kryesisht gra me arsim të ulët ose të mesëm.
Në një mjedis ku 1 në 4 të rinj të Tiranës është jashtë ciklit punë-arsim, pasojat janë të rënda jo vetëm për individët, por edhe për ekonominë kombëtare. Mungesa e perspektivës po i shtyn shumë prej tyre të emigrojnë, duke përkeqësuar krizën demografike dhe presionin mbi fuqinë punëtore.
