Shërbimi zjarrfikës në vend po funksionon me 25% më pak personel sesa parashikon ligji, duke vështirësuar reagimin ndaj emergjencave.
Bashkitë shqiptare po përballojnë situata kritike me një deficit të ndjeshëm në personel zjarrfikës, ku shifra është rreth 25% nën nivelin ligjor të kërkuar. Sipas ligjit “Për shërbimin e mbrojtjes nga zjarri dhe shpëtimin”, çdo stacion i MZSH-së duhet të ketë një zjarrfikës për 1,500 deri në 2,000 banorë, por realiteti është larg këtij standardi. Të dhënat e Institutit të Bashkive tregojnë se aktualisht numri mesatar është vetëm 0.8 zjarrfikës për 1,500 banorë.
Në rang vendi janë të punësuar vetëm 1,300 zjarrfikës, ndërsa automjetet zjarrfikëse arrijnë në mesatare 0.9 për 10,000 banorë. Sipas drejtorit të Institutit të Bashkive, Agron Haxhimali, kjo mungesë nuk është vetëm çështje sasie, por edhe shpërndarjeje të pabarabartë. Bashkitë e vogla kanë më shumë zjarrfikës për frymë, ndërsa Tirana ka numrin më të ulët, gjë që lidhet me dendësinë e popullsisë dhe infrastrukturën më të zhvilluar.
Pavarësisht se deri në fund të vitit 2018 çdo bashki ngriti një stacion zjarrfikës me të paktën 14 punonjës, kapacitetet mbeten të kufizuara. Aktualisht janë 70 stacione në të gjithë vendin, por pajisjet moderne mungojnë. Në rastet e fundit në Delvinë e Gramsh, ndërhyrja është bërë jo vetëm me forcat vendore, por edhe me helikopterë dhe avionë nga mekanizmat ndërkombëtarë të mbrojtjes civile.
Raporti i fundit i Bankës Botërore paralajmëron se Shqipëria ka kapacitete të pamjaftueshme për shuarjen e zjarreve në zona të thella për shkak të mungesës së pajisjeve të specializuara si kamerat termike dhe automjetet për terrene malore. Kjo e bën të domosdoshme shtimin e investimeve në teknologji dhe personel të trajnuar.
Në buxhetin e vitit 2025, bashkitë kanë marrë 2,1 miliardë lekë për shërbimin zjarrfikës, një rritje prej 36% krahasuar me vitin e kaluar. Për emergjencat civile janë akorduar 5,4 miliardë lekë, megjithatë Haxhimali kërkon një rishpërndarje më të drejtë të fondeve, duke favorizuar bashkitë që përballen drejtpërdrejt me situata të rënda.
Instituti i Bashkive rekomandon rritjen e transfertave sektoriale dhe krijimin e një fondi të posaçëm për emergjencat zjarrfikëse. Po ashtu, sugjerohet hartimi i planeve të detajuara për menaxhimin e rrezikut nga zjarret, të përshtatura për tiparet dhe nevojat e secilës bashki.
Në këtë kuadër, ekspertët kërkojnë një sistem të mbrojtjes civile më të integruar, që përfshin burime, teknologji, infrastrukturë, organizim dhe ndërgjegjësim publik. Vetëm kështu mund të garantohet një reagim i shpejtë dhe efektiv ndaj emergjencave që po bëhen gjithnjë e më të shpeshta.
